CDC Hoa Ky vừa cho biết có 84 người nhiễm bệnh do vi khuẩn Listeria monocytogenes trong cantaloupe gây ra. Đã có 15 tử vong. Bệnh xảy ra tại nhiều tiểu bang.

 

 

 

 

 

Đây là vi khuẩn Gram +, không bào tử, yếm khí (anaérobie) và có thể phát triển trong tế bào (intracellulaire facultatif).

 

Trong số bảy loại Listeria được biết đến, chỉ có L.monocytogenes mới là tác nhân thật sự của những ca nhiễm khuẩn từ thực phẩm . Có tất cả 11 chủng huyết thanh (sérotypes) trong đó 90% trường hợp bệnh Listériosis ở người đều do các sérotype 1a, 1b và 4b gây nên. Trong ba nhóm vừa kể, thì 4b là sérotype độc hại nhất.

 

Vi khuẩn L. monocytogenes sống rất dai và có thể phát triển ở nhiệt độ từ 3 độ C đến 45 độ C.

 

 

Vi khuẩn L.monocytogenes rất phổ biếntrong môi sinh. Chúng được thấy trong đất cát, trong nước, trong phân thú vật và cả trong phân người. Rau cải, salade, có thể bị nhiễm từ nước bẫn và từ phân gia súc.

 

Thú vật có thể chứa vi khuẩn nhưng không bị bệnh. Chúng có thể lây nhiễm vào tất cả thực phẩm như thịt, sữa, fromage, thịt nguội và đồ biển.

 

Sữa tươi không được hấp khử trùng (raw milk, unpasteurized milk) có thể chứa vi khuẩn L.monocytogenes.

 

Khác với đa số vi khuẩn khác...L.monocytogenes có thể tăng trưởng chậm trong tủ lạnh ở nhiệt độ 4oC.

 

Chúng ta có thể bị nhiễm qua trung gian các vật dụng nhà bếp như dao, thớt bẫn hoặc từ tay đã bị nhiễm trùng.

Nấu nướng thực phẩm và hấp khử trùng sữa đều diệt được vi khuẩn. Tuy nhiên, đối với một số thức ăn làm sẵn (ready to eat products) như thịt gà, cua và thịt nguội (hot dog, deli meats, luncheon meats)v.v…chúng cũng có thể bị nhiễm vào sau giai đoạn nấu nướng và trước khi được cho vô bao.

 

Chúng ta cũng có thể bị nhiễm khuẩn L.monocytogenes nếu có sự tiếp xúc trực tiếp với thú có mang vi khuẩn nầy.

 

Các bà mẹ nếu bị nhiễm L.monocytogenes trong thời gian mang thai có thể sanh ra hài nhi bị bệnh Listériosis.

 

 

Gs Pascale Cossart, Institut Pasteur đã hợp tác với các nhà khoa học thuộc Inserm, INRA (Pháp) và Ghent university (Bĩ) trong một khảo cứu vô cùng quan trọng về cơ chế gây bệnh của vi khuẩn Listeria. Màn bí mật đã bị vén lên.

Đó là đề tài: Listeria monocytogenes impairs SUMOylation for efficient infection vừa được đăng tải trong tạp chí Nature ngày 22/04/2010.

Theo các nhà khoa học Pháp, vi khuẩn L. monocytogenes có khả năng xâm nhập vào bên trong tế bào chủ (của bệnh nhân) và làm thay đổi một vài chức năng của tế bào nói trên trong chiều hướng có lợi cho vi khuẩn để chúng thoát khỏi hệ thống phòng vệ của cơ thể. Nhờ vào chiến thuật nầy, vi khuẩn có thể dễ dàng vượt qua hàng rào cản của vùng ruột cũng như của một số bộ phận  khác trong cơ thể.

Nhóm khảo cứu Pháp cho biết vi khuẩn L. monocytogenes sản xuất ra một loại độc tố chuyên biệt có khả năng phá vỡ hệ thống SUMOylation tức là nguồn máy phòng vệ tối quan trọng của tế bào chủ.

*Vậy cơ thể chống xâm lược bằng cách nào? Thông thường, hệ thống phòng vệ gắn thêm một khối lệnh (module) nhỏ trên một số proteines của tế bào chủ. Module vừa nói là một SUMO có khả năng làm thay đổi tính chất của các tế bào mục tiêu (cellules ciblées).

 

*Để có thể gây bệnh,vi khuẩn Listeria phải phá vỡ hệ thống phòng thủ của tế bào mục tiêu qua cơ chế SUMOylation. Đây là điều kiện tối cần thiết để tạo một sự cảm nhiễm có hiệu quả.

 

Khảo cứu của nhóm Gs Pascale Cossart đã đi tiên phương trong việc chứng minh mối liên hệ giữa một sự cảm nhiễm do vi khuẩn gây bệnh và những khối lệnh SUMO.

 

Khám phá mới mẻ nầy đã cung cấp cho các nhà khoa học những thông tin vô cùng hữu ích và nhờ đó họ có thể tìm ra những biện pháp thích nghi để phòng chóng lại vi khuẩn gây bệnh liên quan đến khía cạnh y tế công cộng.

 

 

 

 

 

Đối với những người có sức khỏe bình thường, lúc nhiễm khuẩn họ sẽ cảm thấy mệt mỏi, đau nhức như bị cảm cúm vậy. Có thể có sốt nhẹ, nhức đầu, nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy và đôi khi bị chóng mặt. Bệnh có thể xuất hiện từ 2 ngày đến 30 ngày sau khi ăn phải thức ăn bị nhiễm.

 

Ở trẻ sơ sinh, bệnh rất nguy hiểm và có thể có tử số lên đến 30%... Sản phụ nếu bị nhiễm trong ba tháng đầu của thời gian mang thai thì có thể bị xảo thai, nếu bị nhiễm trong giai đoạn cuối, sẽ đẻ ra thai chết hoặc hài nhi rất bệnh hoạn… Đối với các cụ lớn tuổi, bệnh sẽ nặng hơn như có thể bị viêm màng não tủy và nhiễm trùng huyết, sốt, nhức đầu, viêm mắt, abcès gan và viêm phổi.

 

Ít thấy có hiện tượng miễn nhiễm sau khi khỏi bệnh nhưng bệnh nhân vẫn có thể thải vi khuẩn ra ngoài trong nhiều năm. Tử số cao, thường từ 25% đến 35%. Bệnh càng trầm trọng hơn đối với những ai đang có sức miễn dịch bị suy yếu sẵn vì một chứng bệnh nào khác như cancer, tiểu đường hoặc đang xài thuốc glucocorticosteroid.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vi khuẩn L.monocytogenes không có sản xuất ra độc tố, nhưng chúng gây bệnh bằng cách sinh sản và phát triển trong cơ thể.

 

Nhiệt độ tối hảo để vi khuẩn L.monocytogenes phát triển là từ 30oC đến 37oC, nhưng nguy hiểm hơn nữa là chúng vẫn có thể phát triển trong tủ lạnh ở nhiệt độ 4oC. Đây là điểm khác biệt với phần lớn các loại vi khuẩn khác.

 

Các nhà khoa học ước lượng có 5% dân chúng có mang vi khuẩn L.monocytogenes trong người nhưng không mắc bệnh.

 

Bệnh Listériosis nguồn gốc từ thực phẩm quả thật là một vấn đề y tế công cộng. Chính vi khuẩn nầy là đầu mối của vài vụ xì can đan quốc tế trong vấn đề mậu dịch, điển hình là vấn đề sản xuất fromage bằng sữa tươi không hấp khử trùng tại Pháp.

 

Trên bình diện quốc tế, vấn đề cấm cản việc sử dụng sữa tươi không hấp khử trùng để làm fromage đã trở thành một vấn đề tranh cãi thường xuyên giữa kỹ nghệ sữa và giới trách nhiệm về y tế công cộng tại nhiều quốc gia.

 

 

 

 

-CDC. Listeriosis

 http://www.cdc.gov/ncidod/dbmd/diseaseinfo/
listeriosis_g.htm

 

-Health Canada. Listeria and Food safety

 

-Pascale Cossart et al. Listeria monocytogenes impairs SUMOylation for efficient infection. Nature 464, 1192-1195 ( 22/4/2010)

 

-Institut Pasteur,22/4/2010. Découverte d'une stratégie insoupçonnée utilisée par la bactérie Listeria lors de l'infection.

 

      - USAToday sep30,2011. 15th death linked to listeria-tainted cantaloupe.