Ngày nay tại các xứ Tây phương, chó rất được trân quý về mọi mặt.

 

Thăm dò 2009/2010 của APPA (American Pet Products Association), cho biết trên 71 triệu gia đình ở Hoa Kỳ có nuôi thú cảnh pets (chó, mèo, chim, cá, rùa rắn v,v…).

Số chó nuôi chiếm trên 77.5 triệu con và mèo bốn cẳng trên 93.6 triệu con. Ngoài ra còn những loại thú khác như chim (15 triệu con).

APPA. Industry statistics & Trends

 

 

Năm 2010 nầy, người ta ước lượng kỹ nghệ liên quan đến thú cảnh Hoa Kỳ sẽ có số thu trên 47.7 tỉ dollars trong đó gồm có: thức ăn 18.28 tỉ $, thuốc men và vật dụng linh tinh cho thú 11.01 tỉ $, tiền thú y 12.79 tỉ $, tiền mua thú 2.21 tỉ $, dịch vụ làm đẹp thú như cắt lông, cắt móng, tắm gội, sấy, làm massage cho chó khỏe lối 3.45 tỉ $.

 

Năm đầu tiên tốn nhiều tiền nhất vì phải mua chó con. Tùy theo rặc giống hay không, có thể từ vài ba trăm đến vài ngàn đô.(chó có chứng nhận đăng ký và gia phả Registration &Pedigree)

-          Tiền giải phẫu (nếu cần thiết) 532$

-          Thức ăn chó 229$ (không nên cho ăn cơm thừa cá cặn kiểu người mình)

-          Tiền nhà trọ gởi chó khi chủ phải vắng nhà 273$

-          Săn sóc thú y, chủng ngừa, xổ lãi v,v… trung bình 225$

-          Cắt, chải lông grooming, o bế chó cho đẹp v,v…66$

-          Vitamins cho cô cậu chó có sức khỏe 61$

-          Thức ăn đặc biệt để thưởng chó mỗi khi nó vâng lời food treats 64$

-          Đồ chơi cho chó 40$

-          Tiền thuế, đăng ký hằng năm gọi là dog licence khoảng vài ba chục đô. Tại Montreal 25$/năm. Tại VN, nghe đâu từ 2009, nuôi chó phải đăng ký.

-          Tiền mua chất lót chuồng dog litter, Training pads thảm thấm đặc biệt trải trong góc nhà cho chó ỉa đái trên đó (chó phải được dạy từ trước), mua tả washable diapers.Tiền mua các loại hóa chất xịt spray đặc biệt khử mùi nước đái chó trên thảm, tiền mua dụng cụ hốt phân ngoài đường lúc dắt nó đi dạo (Luật bắt buộc chó phải có xích mỗi khi ra đường và khi chó ỉa chủ phải hốt ngay lập tức và bỏ vô thùng rác).

-          Tiền mua áo, quần, giày dép vớ cho chó (các bạn đừng cười, đây là chuyện thiệt 100%, hổng tin vào các tiệm pet shops, PetSmart thì rõ).

 

 

 

 

 

Để phục vụ nhu cầu của giới chó, trước hết phải kể đến kỹ nghệ chế biến thức ăn với rất nhiều thương hiệu, đủ loại, đủ cỡ, có thứ khô, có thứ ướt, đầy đủ bổ dưỡng cho từng mọi lứa tuổi, cho mọi nhu cầu phát triển và tăng trưởng của con vật. Thức ăn cho chó con, chó trưởng thành, chó cái đang mang thai, chó cái đang cho bú, chó quá mập, chó bị bệnh thận, bị tiểu đường, chó già…

Thức ăn chó được chế biến từ các phế phẩm thu lượm tại các lò sát sinh heo, bò, gà, vịt.

 

Kế đến, là những kỹ nghệ phụ thuộc như kỹ nghệ thuốc thú y rất quan trọng.

 

Gần đây, giới thuốc thiên nhiên cũng nhảy vào ăn có hầu giựt phần của thuốc thú y. Bằng chứng là thuốc glucosamine để phòng trị đau khớp cũng được thấy quảng cáo ì xèo bên thú y.

 

 

Chắc một số các bạn thắc mắc, vậy mình lấy các loại thuốc của người đem xài đại cho chó được không? Câu trả lời huề vốn là có thể được mà cũng có thể là không tùy theo loại thuốc, tùy theo liều lượng… Có thứ rất độc cho chó như một vào loại thuốc chống đau nhức thông thường, uống nhiều hư gan, hư thận, loét bao tử, có thứ thì cho phản ứng ngược lại so với phản ứng ở người.

Tốt hơn hết là đem chó đến phòng mạch thú y để bác sĩ khám, kê toa, bán đúng thuốc và đồng thời chỉ dẫn cách sử dụng cho chắc ăn…

 

 

Rồi còn kỹ nghệ quần áo và đồ trang sức cho chó nữa chớ. Ngoài ra còn vô số dịch vụ linh tinh khác nhắm vào khách hàng bốn cẳng nầy.

 

Chó cũng có bánh biscuit để ăn, đồ chơi và có xương giả để gặm cho đỡ buồn miệng và cho sạch răng.

Có những nơi, chánh quyền thành phố cho thiết lập những khu riêng biệt có rào, cạnh các công viên để dành cho chó làm exercice và chạy chơi thỏa thích.

 

Tại Hoa kỳ, một số thương xá sang trọng như Fashion Island Mall, California người ta cho phép các bà bồng theo con chó cưng của họ lúc đi mua sắm.

Cửa hàng Ikea chuyên bán bàn ghế và đồ vật trong nhà, đồng thời cũng có gian hàng chuyên bán thêm những loại sản phẩm dành riêng cho chó mèo với thương hiệu pets and people, và khẩu hiệu quảng cáo là Cho nhiều thì nhận nhiều The more you give, the more they give.

Một số nhà hàng và tiệm cà phê lộ thiên như Starbucks coffee shop cho phép khách được đem chó vào trong tiệm.

 

Chó cũng có thể đi du lịch xa với chủ. Đi máy bay thì phải trả thêm tiền vé cho con chó.

Từ 2007, Air Canada cho phép gởi thú vật như chó mèo trong khoang đựng hàng hóa nhưng đặc biệt từ tháng 7, 2009 họ cho phép hành khách được mang chó, mèo vào cabine.

Con chó hoặc mèo phải được nhốt trong những túi xách loại đặc biệt. Tối đa nặng không quá 10kg. Túi phải chắt chắn và có cửa sổ thông hơi cho thoáng.

 Không nên cho chó uống thuốc ngủ trước khi đi vì không tốt cho sức khỏe của nó lúc thay đổi áp suất trên cao. Đây cũng là lời khuyên của American Veterinary Medical Association. Túi xách phải được để ngay dưới ghế nơi người chủ ngồi. Air Canada tính giá bình dân 50$ cho một con/ một bận/đường nội địa và 100$/ cho đường bay quốc tế.

Không được để con chó có cảm tưởng là nó bị trừng phạt. Vậy phải tập cho nó sống trong túi xách cho quen vài ba ngày trước khi khởi hành.

 

Bên Mỹ cũng có nhiều hãng máy bay chuyên chở chó mèo trong nội địa Hoa Kỳ. Năm 2009 vừa qua người ta thấy xuất hiện hãng Pet Airways. Sử dụng loại máy bay có hai chong chóng kiểu Beech 1900. Chó, mèo khỏi còn bị nhốt trong các khoang chứa hàng hóa nữa mà được giữ trong những ngăn chuồng thoải mái dọc theo cabine. Tiên khởi phi cơ được dư trù để chở 19 hành khách nhưng được cải biến lại để chứa 50 chú chó hoặc thím mèo. Phi hành đoàn ngoài hai phi công ra còn có một chuyên viên chăm sóc thú trong cabine. Công ty Pet Airways sử dụng các phi trường phụ như New york, Washsington, Altlanta, Chicago, Denver và Los Angeles. Giá không phải rẻ: 200-250$ cho một bận đi từ New York đến Chicago hoặc từ Los Angeles- Chicago, và giá 350-400$ cho một chuyến bay từ New York-Los Angeles.

 

Rất nhiều hotels và motels được xếp trong nhóm “thân thiện chó mèo bốn cẳng” (Pet Friendly/Hotel-Motel): Sau đây chỉ là một vài thí dụ:

Best Western, Holiday Inn, Crown Plaza, Hotel Indigo, Motel 6, Westin ở Costa Mesa (California) và ở Canada có Holiday Inn, Hampton Inn (Vancouver) và v,v… đều cho phép du khách được mang theo chó mèo bốn cẳng vào phòng, lẽ dĩ nhiên là phải chi thêm vài chục đô cho phần con thú rồi. Hổng có cái gì là cho không hết.

 

Chó còn được đưa đến những cửa tiệm đặc biệt để được làm grooming nghĩa là làm đẹp, để được cắt móng, cắt lông, chải lông và xịt dầu thơm.

Thỉnh thoảng người ta còn tổ chức những cuộc thi sắc đẹp cho chó.

Khác hơn với các cuộc thi tuyển hoa hậu ở người, ở đây đặc biệt là không có việc phân biệt chó cái chó đực gì ráo trọi, chó nào đẹp, đúng tiêu chuẩn thì được chủ ghi tên cho dự thi lãnh coupe hoặc huy chương Hoa hậu chó.(hổng biết nếu chó đực thì gọi là Vương cẩu được không?).

 

 

 

 

Tại Bắc Mỹ, vào mùa đông lạnh lẽo, các bà chu đáo thường trang bị áo ấm, mang giày vớ đàng hoàng cho con chó cưng của mìnhrồi mới dẫn nó đi dạo phố. Một lần tác giả có chứng kiến một bà vừa đi dạo và vừa đẩy một cái xe trên đó không có em bé nào hết nhưng lại có một con chó nhỏ rất dễ thương. Sướng ghê.

 

Chó ngày nay có những đặc quyền mà trước kia chỉ dành cho trẻ con trong nhà . Chủ cũng có thể mua bảo hiểm sức khỏe cho chó. Tốn từ vài trăm tới vài ngàn dollars/ năm. Tại Hoa kỳ có Animal Health Insurance in Danbury, Conn, Pet Medical Coverage và Canada có Pet Insurance Canada. Tùy theo loại bảo hiểm mua mà chó có thể được chữa trị khác nhau. Xạ trị Radiation therapy, ghép thận kidney transplants và chụp cộng hưởng từ Magnetic resonance imaging MRIs nằm trong điều kiện hợp đồng chữa trị.

 

Các chó quý đều được gắn dưới da một cái microchip lớn hơnhạt gạo, trên đó có ghi đầy đủ lý lịch của chúng. Đây chẳng qua là một loại thẻ căn cước của con vật để ngừa trường hợp chó bị lạc, bị mất cắp và đem bán cho người khác. Các phòng mạch thú y, trại nuôi chó, các nơi giam giữ chó lạc đều có máy đọc được microchip hết.

  A microchip implant is an identifying integrated circuit placed under the skin of a dog, cat, horse, or other animal. The chips are about the size of a large grain of rice and are based on a passive RFID (Radio Frequency Identification) technology.Microchips have been particularly useful in the return of lost pets. They can also assist where the ownership of an animal is in dispute

 

 

Tại Canada, các nhà làm luật đang soạn thảo dự luật đặc biệt để bảo vệ quyền lợi của thú cảnh nuôi trong nhà. Chủ đích chính là nhắm vào con chó và con mèo. Luật nầy sẽ giúp giải quyết phần nào sự tranh tụng giữa ông chủ và bà chủ lúc hai đàng rã hùn, ông đi đường ông tui đi đưòng tui... Ai sẽ giữ con fido đây? Tiền cấp dưỡng hằng tháng cho nó là bao nhiêu? Quyền đến thăm viếng nó thế nào? Đây là họ rập khuôn theo cách giải quyết cho non nít.

Có những người giàu có còn lo xa hơn, thí dụ như là họ làm di chúc để tài sản lại cho con chó cưng của mình khi họ phải đi theo ông theo bà.

 

Bà tỉ phú Leona Helmsley, chủ nhân vô số hotels tại Mỹ trong đó có Empire State Building tại New York đã để di chúc 12 triệu đô cho con chó cưng tên Trouble của bà ta. Khi chó chết nó phải được chôn bên cạnh mộ của bà. Đúng là con chó tốt số quá.

Bà cũng có 4 đứa cháu nội (ngoại), nhưng chỉ chia cho hai dứa chút đỉnh, còn hai đứa kia thì bị bà rút tên ra khỏi tờ di chúc với lý do “ tại sao, thì tụi nó biết rồi”. Sorry, thứ đồ bất hiếu.

 

 

Đó các bạn thấy không, người Tây phương họ lo cho con chó không khác gì hơn lo cho một đứa trẻ.

 

Tại Việt Nam, nghe nói cũng có phong trào nuôi chó cảnh hiếm quý để chứng tỏ sự giàu sang, sự văn minh tiến bộ theo Tây theo Mỹ và...khẳng định giai cấp ta đây của người nuôi.

 

Nuôi chó thời @. Vietbao.vn

 

 

 

Chó rất được cưng chiều vì vậy có người gọi chó là những đứa trẻ có lông (furry children).

 

Có một số bạn nình ông Việt Nam có lẽ vì hận tình đen bạc sao đó, bị bồ đá  hay bị đấng bề trên kềm kẹp tới tấp, bất mãn đời, nên đôi khi tuyên bố những câu xanh dờn, đại ý là tại các xứ Âu Mỹ phồn vinh thật sự này, thằng nình ông không có kí lô nào cả nên phải đứng sau con nít, sau đàn bà và sau cả con kiki nữa.

 

Bên Canada, tháng 7 tháng 8 vào những ngày trời nóng nực trên 30 độ, xe đậu trong parking mà bạn nhốt chó trong xe một mình, kiếng không quay xuống đủ cho bớt nóng, sau đó bạn ung dung vô thương xá, đi shopping, lỡ có ngườ báo phú lích thì rắc rối lắm.

Chó Tây chó Mỹ được xã hội quý trọng là như thế đó.

 

 

 

 

Chó rất quyến luyến chủ, bởi vậy mỗi khi chủ phải vắng nhà 1-2 ngày nó sẽ rơi vào trạng thái buồn chán cực độ, trầm cảm, la khóc, tru rống suốt ngày, rồi cắn phá đồ vật, bàn ghế trong phòng, và đái ỉa tùm lum tà la.

Để tránh tình trạng nầy, các Thú y sĩ thường ghi toa các loại thuốc an thần, thuốc trị trầm cảm ở người để dùng cho chó.

 

Đó là Prozac (fluoxetine), Paxil (paroxetine), Zoloft (sertraline), Elavil (amitryptyline) và Clomicalm (clomipramine). Chỉ riêng có Clomicalm do Labo Novartis bào chế mới được cơ quan FDA Hoa Kỳ nhìn nhận cho phép xài ở loài chó.

 

 

Chủ cũng có thể gởi chó đến những nhà trọ đặc biệt để nhờ họ giữ trong thời gian mình đi vắng nhà.

Tiền nào của nấy, có những nhà trọ cho chó rất sang trọng có thể ví như thuộc loại bốn sao hoặc năm sao.

 

 

Chó cũng như người, cũng phải chịu chung quy luật sinh lão bệnh tử.

Chó sinh ra đến 1-2 tuổi thì coi như đã trưởng thành, và khi được 15 tuổi thì nó đã già lắm rồi, tương đương với cụ ông cụ bà 80-85 tuổi. Chó thường chết vào khoảng tuổi này.

 

Chó cũng bệnh hoạn, đau yếu như chúng ta vậy. Để chăm lo sức khỏe cho chó thì có đội ngũ thú y sĩ rất hùng hậu.

Ngày nay, ngành thú y cũng phát triển rất mạnh mẻ và được chuyên ngành như bên y khoa. Hầu như kỹ thuật chẩn đoán nào có ở người là có bên thú y.

Có thú y sĩ chỉ chuyên về giải phẫu mổ xẻ surgery, về bệnh lý học, người thì chuyên về chẩn đoán bằng quang tuyến X ray, về phòng thí nghiệm clinical pathology, về vi trùng học, về virus, về miễn dịch học, về dịch tễ học epidemiology, người khác thì chuyên về mắt, về nội tiết, có người thì chuyên về chó, còn người khác thì chuyên về bò, về ngựa, có người thi chuyên về y tế công cộng public health chẳng hạn lo về vệ sinh an toàn thực phẩm, khám thịt thà cá mắm v.v…

 

Chó cũng bị các bệnh ngoài da, bệnh đường ruột, đau răng…

Chó cũng cần được chủng ngừa bệnh tật không khác gì ở con người.

Tại Hoa kỳ và Canada, tùy theo tuổi tác và hoàn cảnh nơi sống mà chó cần phải được chích ngừa đối với một vài loại bệnh như Canine distemper, Rabies (dại), Canine Parvovirus, Adenovirus type 2, Hepatitis, ParaInfluenza, Bordetella bronchiseptica (kennel cough), Leptospirosis, Coronavirus, Borrelia burdorferi (lyme disease) v,v…

 

 

Chó ăn uống bừa bãi có thể bị béo phì, dễ bị các bệnh tim mạch, tiểu đường, và bị bệnh thận y như ở người vậy. Vậy các bạn ở nhà có nuôi chó nên để ý, cơm thừa cá cặn bên nầy qua dư thừa nên mình có khuynh hướng hay đổ hết bắt chó ăn để mình khỏi tội. Ăn riết nó phát phì ra thì dễ bị bệnh tim mạch và tiểu đường.

 

 Một số phòng mạch và bệnh viện thú y của vài trường đại học nổi tiếng cũng được trang bị với những loại máy móc tối tân công nghệ cao hi tech, kể cả máy X quang kỹ thuật số digital X ray, Xạ hình Nuclear Scintigraphy (Scan), Ultrasound Chụp Siêu âm (Echography),Chụp cộng hưởng từ Magnetic resonance Imaging (MRI), Chụp cắt lớp CT Computed tomography (CT), Endoscopy (nội soi)…không thua gì các bệnh viện tiên tiến của người.

 

Chó già thường bị các bệnh về mắt như cườm cataract, bệnh tăng nhãn áp glaucoma, bị mù lòa, bị điếc tai, viêm khớp, thoái hóa khớp, suy thận mạn tính, sạn thận, bọng đái, và cũng có thể bị các bệnh ung thư… Đó bạn thấy không, chó và người về già cũng có bấy nhiêu bệnh mà thôi.

Chỉ có khác là lúc chó còn nhỏ người chủ thường đem chó đực và chó cái cho thú y sĩ thiến cho chúng ngoan hiền hơn và ít lộn xộn sau nầy. Còn nếu muốn để giống thì đừng có thiến.

 

Các loại cancer thường gặp nhất ở chó, là cancer ở da gọi là Mast cell tumor (thường gặp ở loại chó Boxer), cancer vú (mammary tumor) ở thú cái 5-10 tuổi chưa được thiến, cancer hạch bạch huyết (lymphoma), và một loại cancer xương rất ác tính (osteosarcoma).

Ba loại cancer đầu có thể trị khỏi bằng giải phẫu, phối hợp với xạ trị (radiation) và hóa trị (chemotherapy) y như bên người.

Tại Hoa Kỳ, rối loạn nhịp tim, chó cần phải gắn cái pacemaker giá 5,000- 6,000 $. Để giúp đỡ chủ nuôi, Pinella Animal Foundation Florida có thiết lập một ngân hàng pacemaker dành cho chó. Họ cho thu góp lại các pacemaker ở những bệnh nhân đã chết hoặc từ những bệnh nhân nào thay đổi pacemaker mới. Những bộ phận quý giá nầy sẽ được đem sử dụng cho chó và cũng có thể cho ngựa hoặc cho mèo. Mổ cườm mắt cataract ở chó giá từ $500- $700 (nếu ở người, giá tại Mỹ 1,600- 1,900 $). Ghép thận cho chó tại Ohio State giá 14,000$, chủ trả 2,000$, phần còn lại trường đại học đài thọ. Sau đó mỗi tháng phải chi 500$ tiền thuốc Cyclosporine để chống loại bỏ thận ghép, sau vài tháng chủ chịu không thấu đổi sang những loại thuốc rẻ tiền hơn. Thuốc mới không hiệu quả nên thường chó phải chết sau 6 tháng.

 

Có điểm khác hơn ở người, là nếu thấy trị liệu quá tốn kém, mất thời giờ vô ích mà sẽ không đem đến một kết quả nào cả, thì thú y sĩ sẽ bàn luận với người chủ nuôi và đề nghị nên cho chó an giấc ngàn thu put to sleep một cách thật êm ái bằng một mũi thuốc ngủ Euthanyl (Pentobarbital). Nói theo văn chương là trợ tử thú y (euthanasia).

 

Sau đó, thì nhờ công ty mai táng chó mèo lo liệu dịch vụ chôn cất đàng hoàng mồ yên mả đẹp tại nghĩa trang dành riêng biệt cho thú vật. Lẽ dĩ nhiên là phải hao tài chút đỉnh rồi, nhưng tình cảm là vô giá nên không thể đo lường bằng tiền bạc được.

Bên nhà cũng đã có các dịch vụ mai táng chó mèo rồi.

 

 

 

 

 Chó giúp ta có sức khỏe

 

Tại hải ngoại, người ta nuôi chó vì sở thích và vì thương thú vật.

Chó còn là con vật rất gần gũi với người và đồng thời cũng là người bạn trung thành với chúng ta. Con người có thể phản bội chúng ta nhưng chó thì không bao giờ.

Khoa thú vật trị liệu zootherapy cho biết việc nuôi chó trong nhà sẽ giúp chúng ta cải thiện được sức khỏe như :

-Giảm áp huyết động mạch, rất tốt cho những người nào đang bị bệnh cao máu.(dr Karen allen, State Univ of New York at Buffalo)

- Giảm stress, giúp thư giãn tinh thần (Josephine M Wills, Waltham Centre for Pet Nutrition , UK).

- Giúp chúng ta ngừa bệnh tim nhờ vào cảm giác có được người bạn trung thành cạnh bên nhờ đó tâm lý chúng ta ổn định hơn và tránh bớt được nguy cơ mắc bệnh tim (National Institute of health technology assessement workshop: Health benefits of pets).

-Giúp chúng ta bớt chán đời, bớt cảm thấy lẻ loi cô độc và ít bị trầm cảm (Beetween Pets and People. The importance of animal companionship).

- Gần đây có nhiều khảo cứu cho thấy chó có khứu giác rất nhạy bén, rất thính mũi nhờ vậy nó có thể đánh hơi người nào dang bị cancer bọng đái, cancer vú và cả bệnh tiểu đường.

 

 

 

Để biết ơn và đề cao sự hy sinh và sự trung tín của loài chó, một số tượng đài của loài vật này được thấy dựng lên rải rác tại vài nơi trên thế giới như ở Pháp, ở Anh và ở bên Đức.

 

 

 

Ngẫm nghĩ lại mà thương xót cho số phận hẩm hiu của những con chó chẳng may phải đầu thai vào những xứ nào đó chẳng hạn như Trung quốc, Đại Hàn và Việt Nam.

 

Ngoại trừ chó của nhà giàu, của đại gia và của các quan chức quyền thế, đa số chó còn lại là những con kém may mắn, nên phải chịu cảnh lầm than, phải moi thùng rác mà ăn, bữa đói bữa no, nắng cũng như mưa, rồi còn bị thiên hạ đánh đập chửi bới, và đôi khi phải chấm dứt cuộc đời chó má của mình trong các quán ăn quán nhậu trên ngã ba Ông Tạ.