Hình 1: Khóa 5, trường Cao Đẳng Nông Lâm Súc,

 

Hàng 1 (ngồi): Từ trái sang phải, chị TT Lệ Chi, VA Hào, HĐ Gia, NT Hoàng, ĐH Hùng, NV Nhơn, NTuấn, NXĐào, NV Nhiều, NQ Sanh, -, HT Hạt, NB Khương, HV Lâm, NN Châu, NX Sơn, NV Thới, NN Chấn,-.

Hàng 2: N.Đ. Thành, NP Lương, GS Châu Tâm Luân, GS Nguyễn Văn Tân, GS Lê Văn Ký, GS Tôn Thất Ngữ, GS Vũ Ngọc Tân (Giám Đốc Trường Cao Đẳng), GS Oanh, GS Du, TV Đạt (cà vạt), -, -, TT Đàng, HN Lịch, P.T Nhã.

Hàng 3: HT Lễ, -, LV Hữu, Võ H. Nghĩa, -, NT Hưng, VH Để, PH Trinh, chị TT Đời, chị NN Bích, Chị NT Cúc, chị TT Tuyết Hạnh, CC Xu, NT Chánh, LQ Thông, NV Sáng, TQ Khôi, NĐ Tường.
 

 

Hình 3:GS Thái Công Tụng và anh Hùng,
Trưởng Ty Canh Nông Long Xuyên

    Vào mùa hè niên học đó (1964), chúng tôi đi tập sự tại trường Trung Học Nông Lâm Súc Bảo Lộc trong một tháng. Đây là thời gian tập sự xa nhà lâu nhứt và lý thú hơn hết; nên chúng tôi còn lưu giữ nhiều kỷ niêm khó quên trong đời sống sinh viên. Một hôm đi thực tập về ngành Thủy Lâm, chúng tôi được anh Đào Văn Tự (Khóa 1), Giảng Nghiệm Viên hướng dẫn với một chiếc la bàn trực chỉ đi tham quan cánh rừng phía sau Trường Blao. Thế mà nhóm chúng tôi đi quanh quẩn trong khu rừng này cả ngày và nếm được mùi vị rừng lá ẩm thấp, bị vắt rừng gây sợ hải. Con vắt (Heamadipsa), thuộc bộ Đỉa (Hirudinae) có 3 loài: vắt xanh, vắt đen và vắt vàng. Con vắt rừng là nổi lo sợ ám ánh lớn nhứt trong ngày vượt rừng đó. Trong khi chúng tôi đi từng bước, mắt luôn hướng về phía trước và nhìn xuống đất, chúng rơi xuống bám sát vào vai, cổ hoặc chân, tay mình từ lúc nào không hay biết. Đến khi nhận biết được, con vắt đen đã hút máu bụng no tròn rồi! Khi gỡ con vắt ra máu vẫn còn chảy rỉ từ lớp da thịt, chúng tôi phải dùng nước miếng thoa lên một lúc mới hết. Tội nghiệp cho các chị trong nhóm la hét không ngừng khi bị vắt bám vào đâu đó... Chúng tôi phải thay phiên nhau chặt phá bụi rậm để tìm lối đi khá lâu, nhưng cuối cùng cũng về đến ký túc xá vào xế chiều với thân xác mệt mỏi và đói khát, trễ muộn hơn các nhóm khác.

 

Một hôm khác, chúng tôi đi tập sự tại một trại nuôi bò của Trường, chủ yếu để tìm hiểu cách chăn nuôi, chuồng trại, thức ăn gia súc, cách vắt sữa bò, phòng ngừa bệnh tật và thụ tinh nhân tạo. Không hiểu do việc chích ngừa hôm ấy hay một lý do nào khác, người ta cho chúng tôi biết có một con bò chết vào đêm hôm đó và sinh viên chúng tôi có được một bữa ăn rất thịnh soạn tại ký túc xá trường! Trong những ngày tập sự ở Blao, chúng tôi không được phép đi lên Đà Lạt rong chơi trong hai ngày cuối tuần và không được đi ra khỏi phạm vi nhà trường sau 8 giờ đêm. Thế mà chúng tôi cũng “nhảy dù”  đón xe đò đi dạo phố Đà Lạt, và đi ăn chè mỗi đêm bên bờ hồ Blao để hóng gió mát. Tôi cũng nghe tin vài bạn Nông Khoa đi “chôm” cam quít trong vườn trái cây sưu tập, mặc dù được giám sát nghiêm nhặt. Vài bạn Súc Khoa cũng đem thỏ vào làm thịt và ăn uống tại nhà bếp cư xá…Một số sinh viên khác thường đến viếng nhà Giảng viên Nông Cơ (Hình 4) để tán dóc vì... nơi đó có một người đẹp tên Hạnh (?) từ Mỹ Tho đến nghỉ hè! Nhứt quỉ nhì ma thứ ba học trò!
 

Hình 4: Toán tập sự nông cơ và Giảng viên
(áo quần xanh đậm) ở Blao, 1964

Vào năm học thứ hai, Nhà Trường cho phép các sinh viên Khóa 5 được đổi ngành học của mình do yêu cầu của một số sinh viên. Lớp tôi có vài anh xin đổi từ ban Nông Khoa qua Lâm Khoa vì có tương lai vật chất tốt hơn sau khi ra trường. Cũng có anh chị từ ban Súc Khoa chuyển qua Nông Khoa…

 

Qua năm thứ 2 và 3, chúng tôi đi thực tập hè trong tỉnh Mỹ Tho và Cần Thơ, theo thứ tự. Đây cũng là thời gian vui vẻ và thoải mái của chúng tôi sau một năm học dài. Chuyến đi thực tập tại Tỉnh Cần Thơ còn để lại trong tôi nhiều ấn tượng tốt. Ông Trưởng Ty Nông Nghiệp Nguyễn Quang Thạnh và Bác Hai Thục (Nguyễn Thuần Thục, Thân phụ của chị Nguyễn Thị Kim Thu) đã tiếp đón nhóm sinh viên rất nồng hậu. Chúng tôi được hướng dẫn viếng thăm vườn cây ở bên cồn, vườn ương, các cơ sở nông nghiệp địa phương, tiếp xúc chính quyền, nông dân trong tỉnh… và chiêu đãi rất thân mật tại nhà Ông Trưởng Ty và nhà Bác Hai Thục. Tôi còn nhớ cả hai người này còn bảo riêng tôi (Trưởng nhóm) hai Ông rất hài lòng với phép lịch sự và siêng năng học hỏi của sinh viên Sài Gòn. Tôi chỉ biết cảm ơn lời khen và không nghĩ gì xa hơn là đời sống sinh viên hiện tại của mình.

 

Ngoài ra, trong các niên học chúng tôi được phân chia ra từng nhóm khoảng 10 người để tham gia "Đoàn công tác nông thôn" do nhà trường tổ chức với tài trợ của IVS (International Voluntary Service), ở các tỉnh lân cận Sài Gòn, như ấp Thân Cửu Nghĩa, Mỹ Tho và xã Linh Xuân Thôn thuộc quận Thủ Đức. Chúng tôi đến làng ấp làm việc và sống chung với nông dân trong một hoặc hai ngày cuối tuần. Trong một chuyến công tác vào ngày cuối tuần ở ấp Thân Cữu Nghĩa, Ông Ba Hội, một nông dân tiên tiến của Mỹ Tho, hướng dẫn một số sinh viên đến làm việc trong ấp theo lời yêu cầu của nông dân; nhưng khi đi đến giữa đường bị mấy ông du kích xuất hiện thình lình với súng AK trong tay, chận lại xét hỏi rồi cho đi...; làm toán công tác sợ hải không ít. Sau đó, đoàn công tác chúng tôi chuyển đến địa điểm khác ở ấp Linh Xuân Thôn, Thủ Đức. Những chuyến công tác này đã giúp sinh viên sống gần gũi với nông dân, hiểu rõ hơn đời sống của họ cũng như những sinh hoạt, phong tục thôn ấp, lề lối trồng trọt và thương mại nông sản. Tôi được nhà trường chỉ định làm Trưởng Nhóm công tác nông thôn và 2 lần tập sự ở Mỹ Tho và Cần Thơ.

 

Năm thứ 3 (1965-66), tôi được bầu làm Chủ Tịch Hội sinh viên trường Cao Đẳng NLS Sài Gòn; ngoài ra, còn có quý anh Nguyễn Xuân Sơn (Ngoại Vụ), anh Nguyễn Xuân Hiền (Nội Vụ), anh Nguyễn Ngọc Cư (Khóa 6: Tổng Thư Ký), anh Võ Hữu Để (Ban báo Chí), anh Phan Hữu Trinh, chị Võ Thị Phương Lan (Khóa 7: Thủ Quỷ)... phụ giúp trong Ban Chấp Hành. Một việc làm mà tôi còn nhớ đến nay: vào năm 1965, với khuyến khích và hỗ trợ tinh thần của Trường, Ban Đại Diện sinh viên (có thêm anh Nguyễn Ngọc Cư và Nguyễn Xuân Sơn) đã xin gặp Bác Sĩ Trần Ngọc Ninh, Tổng Trưởng Giáo Dục thời bấy giờ để yêu cầu chuyển đổi khóa học từ 3 năm lên 4 năm như các trường Cao Đẳng khác ở Sài Gòn và đổi tên trường Cao Đẳng NLS thành Học Viện Nông Nghiệp; nhưng chỉ có khóa học 4 năm được chấp thuận ngay, còn tên trường phải chờ đến năm 1972. Tôi còn nhớ BS Trần Ngọc Ninh bảo với chúng tôi rằng: “Nghề uốn tóc cũng có Viện uốn tóc!” Ngoài ra, còn có những cuộc hội thảo, đi biểu tình, bãi khóa... trong thời kỳ hỗn loạn ở Đà Nẵng dưới thời TT Nguyễn Cao Kỳ. Những hoạt động sinh viên này giúp chúng tôi có nhiều kinh nghiệm sống, làm việc xã hội, tinh thần đoàn thể; nhưng cũng làm mất rất nhiều thời giờ học tập quý báo của mình!