Lên mạng ngày 26/11/2009
Bạn có biết : ( G S Tôn thất Trình ) tinh trạng vài khoa học , kỷ thuật :
1- Âu Châu cấm chế tạo hay nhập khẩu bóng đèn điện nóng sáng không ?
Từ ngày 1 tháng chín năm 2009, Hiệp hội Âu Châu đà đặt ra ngoài vòng pháp luật chế tạo và nhập khẩu bóng đèn nóng sáng - incandescent lightbulbs 100 watts Và tiết theo là cấm các loại bong đèn nóng sáng kích thước khác. Một khi hết mức tồn trữ hiện hửu , các loại bóng đèn nóng sáng sẽ tiếp nối nhà sáng chế điện Thomas Edison ( hay nếu ở Pháp là Lumière) đi vào sách lịch sử.
Cấm đóan là một thành phần cố gắng của Hiệp hội Âu Châu- European Union - EU hầu cầm chân hay làm chậm lại hâm nóng ( nóng ấm) toàn cầu - global warming. Mục đích là khuyến khích dân gian chuyễn từ các bóng đèn nóng sáng cỗ truyền phí phạm năng lượng qua các bóng đèn huỳnh quang dày đặc - compact fluorescent lamps , lâu cháy bóng hơn và hửu hiệu hơn đến 75 % năng lượng.
Đối với chức quyền EU đây chỉ là một bài tính . Chôn các bóng đèn cỗ hủ theo lời họ sẽ tiết kiệm gần 40 tỉ kilowatt- giờ một năm năm 2020, tương đương vói sản xuất 10 nhà máy điện Âu Châu. Úc châu cũng đã bải bỏ dùng bóng đèn nóng sáng và Hoa Kỳ cũng sửa soạn khởi đầu loại dần chúng vài năm tới.
Thế nhưng không phải ai cũng xem đó là một ý kiến hay ho đâu. Cấm đoán đã bị kháng cự ở Âu Châu, cho thấy việc gì đã xảy ra, khi mục đích tập thể làm xanh hành tinh chạm trán với những vấn đề lựa chọn cá nhân và có khi cả mỹ thuật nữa đó. Các tay chống đối than phiền là đèn huỳnh quang phẩm giá kém hơn, đắt hơn và xuất hiện với những vấn đề môi sinh chính nó gây ra. Các phòng triễn lãm nghệ thuật băn khoăn tìm cách nào tốt nhất trưng bày công trình mà không có ánh sáng ấm áp từ các bóng đèn nóng sáng. Một kiến nghị trên internet đang luân chuyễn hầu cứu sống bóng đèn qui ước. . Để giúp các nhà tiêu thụ và chế tạo làm quen với thay đổi, EU quyết định là không chém. chết hết mọi loại bóng đèn nóng sáng. Cấm đoán tháng chín 2009 , chỉ cấm bóng đèn trong sáng 100 watts và mọi bóng bị làm mờ đục đi. Các bóng đèn trong sáng 40 và 60 watts chỉ bị cấm tháng chín năm 2012. Ưu điểm của cấm đóan trội hẳn mọi khuyết điểm khác . Những bóng đèn huỳnh quang phẩm giá tốt tồn tại lâu năm , gấp mấy lần đời sống của bóng đèn thường lệ, dù chúng có đắt tiền hơn, chúng vẫn có lợi kinh tế trong dài hạn .
Bóng đèn mới cũng làm giảm hóa đơn tiền điện vi chúng dùng năng lượng hửu hiệu hơn . Ở bóng đèn qui ước , phần lớn năng lượng bị thất thoát vì nhiệt lượng hơn là chuyễn thành ánh sáng . Theo Andras Toth , một nhân viên chánh sách của cơ quan giám đốc năng lượng EU, cứ xem cách tương tư đã xảy ra khi cải thiện máy giặt và tủ lạnh thi biết rỏ. Các nhà tiêu thụ không để tâm gì đến sự kiện là tủ lạnh đã trở thành hửu hiệu năng lượng hơn.
Có thể như thế . Nhưng làm sao giải thích tại sao các bóng đèn huỳnh quang ít tốn năng lượng đã có mặt 25 năm nay, lại không được các nhà tiêu thụ thích dùng nhiều ? Dù rằng ủng hộ sự thay đổi, Hunt, tổng giám đốc điều hành Hội Ánh sáng Anh Quốc , cũng công nhận những lý do hửu lý tại sao người tiêu thụ lại lướt qua ngay các kệ ngăn tồn trử bán bóng đèm huỳnh quang . Ông nói: những bóng đèn này trước đây to như những lọ mứt lớn ; chúng lại chập chờn, có ánh sáng xanh dương và cần thời gian khá lâu mới bật sáng lên . Thế cho nên không lạ gì người tiêu thụ lại có một ý tưởng tiên quyết bất lợi cho cách thắp sáng này.
Kỷ thuật chế tạo bóng đèn huỳnh quang đã cải thiện nhiều , Nhưng vần không làm mất tiếng độn đãi xấu Thời gian bật sáng cũng còn sau hẳn mở bật sáng ngay tức khắc của bóng đèn nóng sáng. Chúng cũng không dùng được nút bấm đèn cho lu mờ - dimmer. Và những bóng đèn huỳnh quang thông thường cũng không có được một quang phổ ánh sáng như các bóng đèn xưa cũ. Làm cho các nhà thu thập nghệ thuật , nghiếp ảnh gia… cần những nguồn ánh sáng làm màu sắc bén nhọn hơn.( các chức quyền nhấn mạnh là các bóng đèn halogen, cung cấp phẩm giá ánh sáng tương tự các bóng đèn nóng sáng vẫn còn bán ở thị trường ).
Rồi đến vụ bóng đèn huỳnh quang chứa thủy ngân, đến 5 milligram một bóng . Quét sạch một bóng huỳnh quang đổ vỡ, đời hỏi không chỉ quét sạch những mảnh vỡ: người tiêu thụ phảt quạt phòng và tránh da dẽ đụng các mảnh. Tuy nhiên nếu so sánh nồng lượng thủy ngân ở nhưng vật dụng khác , tỉ như tram răng, nồng lượng này thật sự rất nhỏ, theo lời Toth. Và không may lắm, bạn mới phải trừng bày một cách nguy hại.
Ziegler , một nhà văn và phê bình nghệ thuật người Đức vẫn không đồng ý tí nào, cho biện pháp cấm đoán là quá đáng. Tai sao lại không đánh một thuế vào các bóng đèn xưa cũ thay vì cấm bán hoàn toàn. Ông phàn nàn: luật pháp nói rằng chúng ta không còn có thể dùng một loại bóng đèn tốt nhất đã được sáng chế ra. Cách đây mấy tháng, khi sắp đến hạn cấm bán, ông vội vã cùng vợ đi mua tích trử 3000 bóng đèn nóng sáng, dủ dùng cho 30 năm tới. Zeigler vẫn còn tin tưởng là vụ cấm đoán EU sẽ thất bại hay bị rút lui. Ông đang suy nghĩ ý kiến viết ra một tuyên ngôn chánh trị thay mặt cho bóng đèn nóng sáng, ghi rỏ lịch sự và giá trị của chúng .
2- Một hảng Hoa Kỳ sản xuất ethanol từ bắp ( ngô ) nói là đã giảm chi phí sản xuất ?
Hảng Poet là hảng hiện sản xuất ethanol cellulosic nguồn gốc bắp lớn nhất Hoa Kỳ, sản xuát 5 tỉ lít ethanol một năm từ cùi ( lõi ) bắp - corncobs, cho biết là đã giảm phí tổn sản xuất từ cùi bắp ở nhà máy chỉ đạo, mới khánh thành cách đây 1 năm, xuống giá chỉ còn 2.35 đô la Mỹ một ga lông ( 4 lít ) từ gíá 4.13 đô la một ga lông, nhờ giảm bớt tư bản và dung một “ cốcten - cocktail “ enzym cải thiện. Như vậy có thể cạnh tranh với giá xăng trong 2 năm tới.
Hơn nữa , hảng nói là có thể sử dụng một phó sản tên là lignin làm nhiên liệu cung cấp mọi năng lượng cho nhà máy cellulosic này, cũng như 80% năng lượng cần thiết cho một nhà máy chưng cất qui ước căn bản là bắp sản xuất hai lần hơn số lượng ethanol. Theo Jeff Broin , tổng giám đốc điều hành Poet nói rằng cách đây 2 năm, làm như thế còn lâu lắm, nhưng nay chúng tôi nói với bạn là chúng tôi có thể sản xuất ethanol cellulosic thương mãi trong vòng 2 năm tới.
Poet tọa lạc tại Sioux Fall, bang South Dakota , tung ra nhà máy dẫn đạo ethanol cellulosic một năm qua tại Scotland, South Dakota, và Broin nói là nhà máy đã hình dung được cách nào giảm phí tổn tư bản 40%, giảm số năng lượng xài ở những giai đoạn tiền trị liệu và hạ thấp phí tổn enzyme. Ông cho biết là các nhà chế tạo nông cơ đã họa kiểu và trong 2 trường hợp đã bán nông cơ thu lượm cùi ( lõi ) bắp ở đồng trồng bắp .
Đối với nông dân, tiến bộ này có thể có nghĩa là họ thêm lợi tức. Broin nói một mẩu tây bắp có thể sản xuất 480 ga lông một năm ethanol căn bản bắp và thêm 55 ga lông nữa từ chế biến cùi, lá và vỏ trái bắp. Không rỏ những nhà máy làm ethanol ở Việt nam làm căn bạn cellulosic bằng cây gì, dung cụ máy moc chế tạo trong nước, kể cả chưng cất hay mua ở đâu, dùng mấy lọại enzym nào, kích thước lớn nhỏ ra sao, giá sản xuất bao nhiêu môt lít hay một ga lông 4 lít ?
3- Nhà khảo cứu khảo cứu khám phá thể truyền RNA, chế tạo thuốc tây kháng chiều - antisense … bác sĩ Paul Zamechnik thất lộc.
Bác sĩ Paul Zamenich vừa qua đời ngày 27 tháng 10 , 2009 vì ung thư ở tư gia tại Boston, thọ 96 tuổi. Tuy ông được đề cử tranh giải Nobel mỗi năm , nhưng ông chưa bao giờ đoạt giải này , dù răng nhiều người cho là ông đáng đoạt giải hơn nhiều người khác, đã được tưởng thưỏng. Tuy nhiên năm 1996 , ông đã đoạt giải Lasker Award, một giải thưởng uy tín Hoa Kỳ, thường được xem là sẽ dẫn tới giải Nobel. Năm 1991 ông đã đoạt giải Mề Đay Khoa Học Quốc Gia Hoa Kỳ.
Ông đã làm ra hai khám phá chánh trong đời ông, mà có lẽ chỉ một khám phá là đủ để nhân giải Nobel rồi. Hoạt động cùng bác sĩ Mahlon Hoagland, Zamecnik khám phá ra thể truyền RNA- transfer RNA , một phân tử khẩn thiết trong việc tổng hợp protêin ở tế bào. Sau đó ông sáng chế ra ý kiến phép trị liệu kháng chiều - antisense therapy, trong đó những sợi - strands DNA hay RNA được sử dụng để chận đứng hoạt động của gen ( es ), một khái niệm nay đã trở thành một hạng thuốc tây mới chửa trị ung thư, HIV và một lô bệnh khác.
Làm việc tại bệnh viện Massachusetts General Hospital đầu thập niên 1950, Zamecnik phát triễn một hệ thống không có tế bào từ gan chuột, có thể tổng hợp protein. Khi ông và Hoagland thêm vào hệ thống những amino acids gán nhãn phóng xạ , họ khám phá là phóng xạ này cũng sẽ tìm thấy suốt pha trộn. Nhưng khi họ làm ngưng tiến trình một cách mau lẹ, họ quan sát là chúng tập trung vào các cơ cấu to lớn tên gọi là ribosom - ribosome tiếu sau đó được xác nhận là vị trí tổng hợp protêin.
Năm 1956 , họ báo cáo là các amino acids thêm vào dây chuyền protêin đang tăng trưởng phải được họạt hóa hầu tạo thành một nối kết - bonds hóa học với dây chuyền. Họ tìm ra hoạt hóa này liên quan đến cọng thêm adenosine triphosphat hay ATP vào amino acid , khiến chúng trở nên có phản ứng cao. Hai năm sau , họ lại báó cáo khám phá ra thể truyền RNA , thương gọi là tRNA , làm dính chặc các amimo acids cá nhân, đánh dấu chúng để xác nhận máy móc ribosom cho nên acid amino chính xác được thêm vào mỗi giai đoạn xây dựng . Năm 1960, nhà đoạt giải Nobel Sydney Brenner trình bày là thông tin di truyền được chuyên chở từ DNA nhân tế bào đến ribosom bằng một phân tử khác, tên gọi là RNA truyền tin - messenger , mRNA , hoàn tất hiểu biết của chúng ta về tiến trình.
Một khi cơ cấu của DNA đã được qui định, Zamecnik có một cái nhìn sâu đậm then chốt khác. Vòng xoắn đôi DNA gồm 2 sợi DNA . Một sợi gọi là sợi đúng chiều làm mô hình cho sản xuất protêin và các phân tử cần thiết cho tế bào. Sợi thứ hai , gọi là sợi kháng chiều, dính chặc vào sợi đúng chiều để ổn định và công dụng làm mô hình cho sản xuất những sợi chiều mới, khi tế bào sao chép.
Zomecnik lý luận là việc dính chặc này có thể dùng để bất hoạt hóa những gen đặc thù dù rằng ông làm công trình tiên khởi với virus Rous saccom- sarcoma ,ung thư có RNA ở hệ gen, nhưng nguyên tắc giống nhau. Ông làm ra những khúc ngắn RNA là những bản sao kháng chiều của những gen then chốt trong virus. Khi phân tử kháng chiều được dẫn nhập, nó dính chặc vào vị trí tương ứng trên hệ gen của virus, ngăn cản không cho làm ra một protêin then chốt và như vậy ngăn cản virus sao chép - replicate . Các nhà khảo cứu khác chế diễu lý thuyết Zanecnik, nhưng năm 1978 , ông trình bày là các sợi DNA hay RNA dùng cho kỷ thuật có thể đi sâu vào trong tế bào và đảm nhiệm nhưng chức năng qui định cho chúng.
Đa số phép trị liệu kháng chiều ngày nay nhắm mục tiêu RNA truyền tin. Bằng cách chận đứng , có thể chận đứng xây dựng những protêin khản thiết. Hiện nay chỉ mới có một thuốc tây kháng chiều bán ở thị trường. Đó là fomivirsen hay Vitravene.,đã được Cơ quan FDA chấp thuận cho dùng trị bệnh viêm võng mạc - retinitis , nhưng hiện cũng có nhiều thuốc kháng chiều khác đang thử nghiệm
Trở lại Trang Khoa học
