Lên mạng ngày 9/2/2010
TÌM HIỂU VỀ LOẠI CÁ ESCOLAR CÓ NHIỀU DẦU
Nguyễn thượng Chánh, DVM
Escolar (tiếng Mexico), Escolier, Scholar hay Snake mackerel và Oilfish là những tên thường dùng để chỉ hai loại cá thuộc họ Gempylidae. Đó là giống cá Lepidocybium flavobrunneum và giống cá Ruvettus pretiosus (hay oily fish).
Cá Escolar có thịt trắng, da màu nâu xậm có thể trở nên đen lúc già.
Cá Escolar được đánh bắt ở các vùng biển nhiệt đới và vùng vịnh Mexico. Loại cá nầy thường được thấy bán trong các chợ Á châu tại Canada, Hoa kỳ, Âu châu và Úc châu…
Theo Ds Trần việt Hưng và Ds Lê văn Nhân, thì tại Hoa Kỳ cá Escolar còn được gọi là cá tuyết (Snow white fish hay Waxy fish), và thấy bán rất nhiều dưới dạng các khoanh steak đựng trong bao plastic được ép rút hết chân không và làm đông lạnh cứng ngắt.
Tại Canada, cá Escolar còn đôi khi được gọi là rouvet tùy theo loại.
Có khi người bán cố tình ghi nhãn sai và biến Escolar thành gemfish, rudderfish, butter fish, sea bass, blue cod.
Sea bass thật sự là loại cá ngon, thịt trắng, không tanh và không có nhiều dầu như loại Escolar.
Tên khoa học của cá sea bass là Dicentrarchus labrax. Cá có thân dài, có vẩy, lưng có màu xám ánh kim loại, hông màu xám bạc. Cá trưởng thành dài từ 25 cm đến 60 -70 cm. Steak cá Sea bass đông lạnh bán 25$/kg.
ESCOLAR NHIỀU DẦU LÀM TIÊU CHẢY
Đầu năm 2007, tại Hongkong đã bộc phát ra bệnh tiêu chảy cho lối 600 cư dân sau khi họ ăn cá mà nhãn hiệu ghi rõ ràng là Codfish, có nghĩa là thuộc loại cá có phẩm chất cao. Thật sự ra đó chỉ là cá Escolar được cố tình dán lộn nhãn hiệu thành Codfish.
Cá Escolar tự nó chứa nhiều dầu và về mặt hóa học đó là chất wax ester còn gọi là gempylotoxin.
Theo tài liệu USDA, hàm lượng chất béo trong cá codfish cũng không mấy gì cao cho lắm.
100gr codfish chứa 0.63 - 0.67g mỡ (<1%).
Còn đối với 2 loại cá Escolar (Lepidocybium flavobrunneum) và cá oilfish (Ruvettus pretiosus) thì chúng lại chứa rất nhiều mỡ (lối 20%), và đặc biệt nhất là chúng có chứa một chất dầu gọi là wax ester.
Chất wax ester không thể tiêu hóa được trong cơ thể chúng ta được, vì vậy chúng tích tụ trong phần ruột già và gây tiêu chảy dầu (keriorrhoea) có màu vàng hay màu cam.
Tiêu chảy dầu khác với các loại tiêu chảy thường vì nó không làm mất nước vì vậy cũng không mấy nguy hiểm cho tính mệnh bệnh nhân. Bất tiện là nó hay làm trỉnh hậu môn, có thể có nôn mửa và nhức đầu.
Tuy vậy, triệu chứng không đồng nhất ở tất cả mọi người vì có một số người không hề hấn gì.
Triệu chứng như cảm thấy khó chịu, đau bụng và đi phân lỏng thường xuất hiện từ 30 phút cho tới 36 giờ sau khi ăn. Bệnh sẽ khỏi trong vòng một hai ngày.
VẬY LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRÁNH BỊ TIÊU CHẢY?
-Tốt hơn hết là đừng có mua loại cá Escolar và oily fish.
-Nên hỏi người bán để biết thật sự đó là cá gì?
-Lựa những phần cá nhỏ nhất.
-Cố gắng vớt bỏ bớt chất dầu.
-Nướng cá trên vỉ.
Tham khảo:
- Canadian Food Inspection Agency. Facts on Escolar
- Ds Trần việt Hưng và Ds Lê văn Nhân. Tại sao ăn cá tuyết lại bị chảy mỡ ở hậu môn. Y Dược Ngày Nay.
- Food and Environmental Health Department, Hongkong. Oily diarrhoea after fish consumption.
- Wikipedia. Escolar
Montreal, Feb 09, 2010
Trở lại Trang Khoa học
