Lên mạng ngày 13/10/2009
CHỦNG NGỪA hay KHÔNG CHỦNG NGỪA
&
VIRUS 2009 H1N1 NHÌN TỪ GỐC ĐỘ THÚ Y
Bác sĩ Thú y Nguyễn Thượng Chánh
Dịch cúm 2009 H1N1 đã được Tổ Chức Y Tế Thế Giới nâng lên cấp đại dịch toàn cầu pandemy từ nhiều tháng qua.
Tình hình dịch bệnh không có mòi thuyên giảm chút nào hết.
Theo Tổ Chức Y Tế thế Giới WHO, tính đến tháng 10/2009 đã có trên 4.500 tử vong vì cúm 2009 H1N1.
Riêng Hoa kỳ, bệnh được ghi nhận tại 37 tiểu bang.
Một số quốc gia đã bật đèn xanh, phát động chương trình chủng ngừa cúm 2009 H1N1.
Hoa Kỳ đã mở màn việc chủng ngừa cúm 2009 H1N1 trong tuần lễ đầu tháng 10/2009 vừa qua với 2 loại pandemic H1N1 flu vaccine:
1) Loại chích shot;
2) Loại xịt vào mũi nasal spray-Live, Attenuated Influenza Vaccine LAIV (FluMist): chỉ dùng cho người từ 2 tuổi đến 49 tuổi.
Phản chỉ định của nasal spray hơi nhiều: không được dùng cho trẻ em dưới 2 tuổi, và người lớn trên 50 tuổi, có tình trạng miễn dịch yếu, có xài thuốc aspirin, đang mang thai, có mắc bệnh thần kinh gọi là hội chứng Guillain Barré, thường hay bị dị ứng với hột gà.
Ai nên được chủng ngừa?
CDC khuyến cáo các người sau đây cần nên đuợc chủng ngừa cúm 2009 H1N1:
-Phụ nữ đang mang thai, những người săn sóc thiếu nhi dưới 6 tháng tuổi, những nhân viên y tế thường phải tiếp xúc người bệnh, những người trên 6 tháng tuổi đến 24 tuổi và những người có bệnh mãn tính tuổi từ 25 đến 64.
|
|
|
|
|
What is it? The vaccine is made of the new H1N1, or swine flu, virus. It will be distributed in addition to the seasonal flu vaccine.
Who should get the vaccine? The priority groups for pandemic vaccine are pregnant women, people who live with or care for children younger than 6 months, health workers, people ages 6 months to 24 years and people ages 25 to 64 who have chronic health conditions.
Where can I get it? Wherever flu shots are given, from doctors' offices to supermarkets. Some states will provide shots through schools and health departments.
Sources: The President's Council of Advisors on Science and Technology; U.S. Centers for Disease Control and Prevention; USA TODAY research
|
Chủng ngừa hay không chủng ngừa?
Còn rất nhiều câu hỏi chưa có giải đáp thỏa đáng.
Thuốc chủng có nguy hiểm không?
Phản ứng phụ ra sao?
Nhiều người còn hoài nghi sự an toàn và hiệu nghiệm của thuốc chủng 2009 H1N1 sắp được cả thế giới đem ra sử dụng.
CDC states H1N1 vaccine may maim and kill 30 000 americans-FDA requires minimal efficacy...
Bên cạnh những thắc mắc vừa kể, còn có dư luận đồn rằng vụ cúm H1N1 là một sự dàn cảnh hay âm mưu thâm độc hoặc complot của một vài giới lãnh đạo chánh trị cùng giới tài phiệt kỹ nghệ dược phẩm cố ý gây ra hầu để trục lợi...Nào là để bán các loại thuốc diệt siêu vi cúm Tamiflu, Relenza, các vaccines như GlaxoSmithKline’s H1N1, Baxter Celvapan H1N1, FluMist và nhiều thứ khác nữa, v.v...
Vấn đề sản xuất vaccine 2009 H1N1 có quá hấp tấp, có đốt giai đoạn không?
Có đủ thời gian để chu toàn các thí nghiệm lâm sàng không?
Các nhà khoa học cũng chưa hoàn toàn thống nhứt ý kiến với nhau về hiệu quả của vaccine cúm 2009 H1N1.
Một khảo cứu của Canada nói rằng, các người nào đã được chủng cúm thường lệ (seasonal flu) trước kia thì dễ nhạy cảm với virus 2009 H1N1, có nghĩa là có thể dễ mắc bệnh cúm heo sau khi chủng (?)
Lẽ đương nhiên ý kiến ngược dòng nầy đã bị WHO và CDC cực lực bác bỏ.
No need to change vaccine policy based on Canadian flu data: WHO
----------------------------------------------------------------
International influenza vaccine experts are apparently not convinced
that Canadian researchers have found a true link between getting a
seasonal flu shot and catching swine flu [see: ProMED-mail posting
"Influenza pandemic (H1N1) 2009 (59): Canada, vaccination
Organization (WHO) teleconference Friday [2 Oct 2009] on the
controversial data seemed to be that the Canadian findings are likely
due to some confounding factor or factors in the data themselves and
may not reflect a real increased risk, according to a WHO official who
helped pull together the meeting.
Có rất nhiều người hoài nghi về vấn đề chủng cúm 2009 H1N1. Thậm chí có người còn chống đối lại luật bắt buộc chủng ngừa (mandatory vaccination) như ca của một số nhân viên y tế New York.
Health care workers protest mandatory H1N1 vaccination- CBS
But Blueweiss, who plans to give her son the seasonal vaccine, doesn't trust H1N1 for him or herself. In her 15 years as a physical therapist at a large New York hospital, she says she's never gotten a flu shot and never had the flu.
"We are health care workers, and we are not even given the credit or the respect to make the decision," Blueweiss said. "It's outrageous, and it feels criminal and anti-American."
Presently, between 30 percent and 40 percent of health care workers voluntarily get a flu shot each year.
There is also a strong resistance to the vaccine from the general public. A new Harvard University poll shows that only four in 10 adults intend to take the vaccine themselves, and only six in 10 plan to give it to their children.
Có đến 1/3 phụ huynh Hoa Kỳ không muốn con em mình được chích chủng ngừa cúm H1N1(CaliToday)
Trên đây là tóm lược những suy tư, lo ngại và nỗi hoang mang của quần chúng, của các bạn cũng như của người viết trước hiểm họa cúm 2009 H1N1.
Tin hay không nên tin những điều được viết ở trên?
Chúng ta cần suy nghĩ cho kỹ về vấn đề lợi hay hại do vaccine 2009 H1N1có thể mang đến cho chúng ta. Đừng để bị chi phối bởi tin đồn và huyền thoại. Nếu chúng ta thuộc vào diện nguy hiểm có thể bị cúm heo, và do dự trong quyết định, thì điều cần phải làm trước tiên là hãy đến tham vấn ý kiến của bác sĩ gia đình của mình.
Chỉ có Bác sĩ gia đình của bạn mới biết cũng như có đủ thẩm quyền trả lời và quyết định bạn cần chủng hay không chủng mà thôi!
******
Bên cạnh sự bấn loạn thái quá trước hiểm họa của dịch cúm 2009 H1N1, các nhà khoa học dường như quên hẳn mối tương quan và vai trò của thú vật trong biến cố nầy.
Chó mèo nuôi trong nhà có hề hấn gì không?
Chúng có thể truyền bệnh cúm 2009 H1N1 cho người hay không? v.v...
Có hai loại virus cúm Influenza
Influenza A và Influenza B.
Influenza A thấy gây bệnh cúm ở người và ở nhiều loại thú vật.
Influenza B chỉ gây bệnh ở người mà thôi.
Cúm heo swine flu thật sự là gì?
Đây là bệnh thuộc đường hô hấp thường gặp ở loài heo và gây ra bởi influenza virus type A H1N1. Virus nầy có thể gây ra bệnh dịch cúm ở heo, nhưng cũng may là bệnh có tử suất rất thấp. Virus cúm heo cổ điển H1N1 lần đầu tiên được xác định vào năm 1930.
Virus cúm heo năm 2009 là 2009 H1N1. Đây là một virus biến thể,một loại virus mới (novel virus) khác hơn virus cúm heo cổ điển trước kia.
Virus cúm heo 2009 H1N1 có khác với virus cúm gia cầm H5N1 không?
Hai loại virus nêu trên hoàn toàn khác biệt với nhau.
Người bị cúm gia cầm H5N1 do có sự tiếp xúc trực tiếp với gà vịt bệnh. Ngược lại, người bị cúm heo không cần phải có tiếp xúc trực tiếp với heo mang virus 2009 H1N1.
Cúm gia cầm H5N1 gây chết người ở Á Châu và Ai Cập nhưng chưa thấy được báo cáo đã xảy ra tại Bắc Mỹ.
Năm 2006, virus cúm gia cầm H5N1 được thấy báo có nhiễm vào loài mèo ở Đức quốc và Áo quốc Austria (WHO)
Virus cúm heo 2009 H1N1 có phải xuất phát từ heo không? Tôi có thể nào bị nhiểm từ heo không?
Cho đến bây giờ, chúng ta cũng không thể xác định được virus đến từ đâu. Tuy loại virus influenza mới nầy được gọi là cúm heo swine flu nhưng không có một bệnh nhân nào tại Hoa Kỳ cho thấy có sự tiếp xúc thật sự với heo. Tất cả các trường hợp xảy ra đều do người lây nhiễm sang cho người. Người ta cũng không tìm thấy được một con heo nào trong các nông trại Mỹ bị nhiễm loại virus 2009 H1N1 nầy cả.
Tuy nhiên vào ngày 2 tháng 5 năm 2009 chánh phủ Canada cho biết có có một đàn heo tại Alberta đã bị nhiễm virus 2009 H1N1. Ban đầu, giới khoa học nghĩ rằng heo bị nhiễm từ những công nhân trại heo đã đi du lịch Mexico trước đó (Mexico là xứ đã xuất hiện cúm heo đầu tiên vào tháng 3/2009), nhưng sau đó người ta cho biết nguồn tin trên là không đúng sư thật vì các tests cho thấy các công nhân nói trên chưa từng bị nhiễm virus 2009 H1N1 bao giờ.
Cơ Quan Kiểm Tra Thực Phẩm Canada CFIA xác nhận là có hai nhân viên của họ bị lây nhiễm 2009 H1N1 từ heo trong lúc họ đang điều tra tình hình dịch cúm heo tại nông trại ở Alberta trong những ngày cuối tháng 4/2009.
Bệnh cúm heo A/H1N1 có thể nhiễm cho loài chim hay gia cầm không? Tôi có thể bị nhiễm virus cúm heo từ gia cầm không?
Virus cúm heo 2009 H1N1 có thể nhiễm cho loài chim và gia cầm. Tháng 8 năm 2009 có báo cáo cho biết có sự lây nhiễm virus cúm heo 2009 H1N1 cho hai trại nuôi gà Tây gần Valparaiso, Chí Lợi.
Cho đến ngày nay không biết là virus nói trên có thể lây nhiễm cho người hay không.
Người ta biết gì về virus 2009 H1N1?
Virus trên được báo cáo lần đầu tiên vào cuối tháng 3 và đầu tháng 4/2009 tại miền trung Mexico và tại vùng biên giới giữa hai tiểu bang California và Texas. Sau đó thì virus 2009 H1N1 được thấy có mặt hầu như khắp cả thế giới.
Các xét nghiệm về di truyền học cho biết virus có nguồn gốc từ heo, nhưng không biết nó nhảy qua người vào thời điểm nào và tại nơi đâu!
Triệu chứng của cúm heo 2009 H1N1 rất tương tợ như bệnh cúm thường lệ của chúng ta.
Chủ yếu là triệu chứng về hô hấp, đôi khi có thêm triệu chứng tiêu hóa như ói mửa, đau bụng, tiêu chảy.
Tại Hoa Kỳ đa số ca cúm heo2009 H1N1từ trước tới giờ đều tự khỏi giống như những bệnh cúm hằng năm. Ngoại trừ những trường hợp nặng có biến chứng viêm phổi, thường thấy ở các bệnh nhân có sức miển dịch yếu sẵn, những phụ nữ đang mang thai hoặc ở những cụ lớn tuổi, có thể gây tử vong, tuy nhiên cũng rất hiếm thấy.
Từ hồi đầu mùa dịch cúm heo vào tháng 4/2009 cho tới nay, Hoa Kỳ báo cáo họ đã có vài trăm tử vong.
Virus cúm heo phát triển bằng cách nào?
Thông thường thì virus cúm influenza rất đặc thù trên phương diện gây nhiễm cho mỗi giống súc vật. Thí dụ như chó và mèo không bị cùng một bệnh cúm thường niên như chủ của chúng nó.
Tuy nói vậy, nhưng trong một vài trường hợp, nếu hội đủ điều kiện các virus cúm của nhiều chủng loại khác nhau có thể pha trộn DNA với nhau để tái phối hợp lại thành một loại virus mới. Đó là ca cúm heo có thể nhập vào với những influenza virus khác, chẳng hạn như influenza của gà, influenza của người để tạo ra một giống virus cúm mới.
Virus 2009 H1N1của cúm heo là sự pha trộn giữa virus influenza heo Bắc Mỹ, virus Influenza gia cầm Bắc Mỹ, influenza cúm người và phần virus cúm heo của cả Á châu và Âu châu.
Chó mèo nuôi trong nhà có bị lây virus cúm heo 2009 H1N1 không?
Không!
Chó và mèo chỉ bị nhiễm bởi những type Influenza đặc thù của chúng.
Influenza ở chó là loại A/H3N8 và ở mèo là A/H5N1
Cho tới nay chưa có bằng chứng nào cho thấy chó mèo có thể bị nhiễm loại virus 2009 H1N1.
Rõ ràng là loại virus 2009 H1N1 chỉ có thể nhiễm từ người qua người hoặc từ người qua heo mà thôi.
Virus cúm chó là virus type A/H3N8 có nguồn gốc từ virus cúm influenza A của ngựa. Nay thì loại virus nầy chỉ lây nhiễm giữa các loài chó với nhau mà thôi.
Không có bằng chứng nào cho thấy virus cúm chó A/H3N8 có thể lây nhiễm sang cho người được!
Virus cúm chó chỉ lây chó với chó.
Tôi có thể bị nhiễm virus 2009 H1N1 nếu ăn thịt heo và thịt gà hay không?
Không!
Tham khảo:
- Public Health Agency of Canada. FAQ-H1N1 Flu Virus
- AVMA. Frequently asked questions about 2009H1N1
- Dr Manny Alvarez. Fox News Health Blog. Should you get the H1N1 vaccine?
- Nguyễn Thượng Chánh, DVM. Virus cúm heo đột biến như thế nào?
- Nguyễn Thượng Chánh, DVM.Tâm thư của heo gởi cho người.
