Lên mạng ngày 21/9/2010
Cập nhật tiến bộ khoa học, kỷ thuật Hoa Kỳ và thế giới :
Những điều chưa biết hay không biết rỏ
G S Tôn Thất Trình
A- Những con số chưa biết:
1- 96 phần trăm vũ trụ là những thành phần chưa biết . 23 % có lẽ là thành phần biết còn lờ mờ chất liệu đen - dark matter , dò ra được nhờ sức kéo trọng lực trên các chất liệu khác và 73% là năng lượng đen - dark energy , một thể chất hoàn toàn bí hiểm tuồng như đóng vai trò trong nới rộng gia tốc - accelerating expansion của vũ trụ. Chất liệu bình thường , làm ra các nguyên tử của những vật thể quen thuộc cũng như các ngôi sao và phần nhìn thấy được của ngân hà - galaxies, chỉ chiếm đúng 4 % vũ trụ .
2 - 12 500 là con số gen ( es ) ở hệ gen con người , chức năng vẫn còn chưa được qui định. Chúng gồm ước lượng 50% tổng số gen con người làm mã số protein- protein - encoding genes. Và gen chỉ là 2% của toàn thể hệ gen . Vài khúc của phần còn lại này giúp điều hòa hoạt động gen , nhưng số ích lợi là bao nhiêu và bao nhiêu thật sự là “ rác rưới - junk” còn là một bí mật . Khỏang 3.5 % hệ gen chúng ta là DNA không làm mã số protein , chúng ta chia sẽ với chuột nhắt và chuột cống , chức năng là gì cũng chưa biết .
3 - 85 tỉ là con số ước lượng tế bào trong nảo bộ chúng Ta không phải là neuron ( nơ ron )- tế bào dây thần kinh theo một nghiên cứu năm 2009 của các nhà khoa học nơ ron Brasil - Ba Tây . Nơ ron làm ra ít hơn 50% mọi tế ào nảo . Các nhà khảo cứu mới biết gần đây cách làm bảng kê những chức năng tế bào còn lại, tên gọi là glia. Chúng có thể cung cấp vật liệu thiết yếu bao che , vật cách cho nơ ron tên gọi là myelin. Dùng để tiêu hóa và làm sạch tế bào chết trong nảo, giúp làm ra và duy trì những điểm nối kết giữa nơ ron và các tế bào khác .
4- 5 triệu là con số ước lượng bảo thủ cho mọi loài sing sống trên hành tinh Trái Đất. Con số thực sự có thể lên cao đến 50 triệu . Chỉ độ 1.9 triêu loài là có đặt tên khoa học . Những con số lớn lao của vi khuẩn - bacteria , côn trùng - insects và sinh vật sống ở biển sâu vẫn chưa được mô tả . Ngày nay con số loài có thể chỉ tiêu biểu cho ít hơn 1% tất cả mọi loài sinh sống từ trước đến nay .
B- Craig Venter đã Tổng hợp Đời Sống ?
Nhà tiền phong Hệ Gen Người đã cố tâm tạo ra đời sống tổng hợp 15 năm nay . Mùa xuân năm nay , nhóm khảo cứu của ông đã thành công , ít nhất là theo dịnh nghĩa của Venter . Sử dụng một hệ gen tổng hợp từ các thành phần hóa học , các nhà khảo cứu đã khởi động lại một tế bào vi khuẩn hoạt động , chạy trên một bộ mới chỉ thị DNA . Các báo đăng hàng đầu trang nhất “ Ma Quỉ - Frankenstein “ mau lẹ tiếp theo và tổng thống Obama đã yêu cầu Ủy Ban đạo đức sinh học tòa Bạch Ốc tái xét vấn đề . Nhưng khía cạnh tế bào bị cướp giựt thật sự có phải là một dạng đời sống tổng hợp không đây thì còn đang trong vòng tranh cải. Các chuyên viên kỷ thuật sinh học - biotech nhấn mạnh , ngoài vài dấu thủy ấn ( dấu ghi mực nước ) thông minh ra, các nhà khảo cứu chỉ cắm vào trinh tự di truyền, các tế bào tổng hợp hoàn tòan giống y một loài thiên nhiên. Trên lý thuyết , thành công của dự án mở rộng thêm việc tạo dựng những hệ gen trộn lẫn lại , chưa bao giờ thấy ở thiên nhiên . Venter hy vọng rằng nghiền nát trộn lẫn di truyền này sẽ một ngày nào đó dùng được để chế tạo những sản phẩm, tỉ như một nhiên liệu sinh học - biofuels hửu hiệu, một dự án đại công ty dầu lữa ExxonMobil đã khởi công . Nhóm Venter cũng đang cộng tác với các Viện Y Tế Quốc Gia ( Hoa Kỳ ) để tổng hợp những thành phần của mọi vurus cúm đã biết. Làm cho việc sản xuất vaccine- thuốc chủng mới ngừa cúm chỉ là việc lấy chair a khỏi kệ tủ . Hiên thời , các nhà sinh học tổng hợp chưa biết thêm gì hết về cách họa kiểu một mã số di truyền cho một sinh vật mới mẽ. Nhà di truyền học viện đại học Harvard Geoge Church viết về kỳ công mới nhất : “In ra một bản thảo một văn bản cũ không giống như hiểu biết một ngôn ngũ “ . Nhưng Venter hào hứng. Ông nói : “ đây là bước đi của em bé làm cho những bước đi khác thực hiện dễ dàng hơn . “
C- Cột mốc lịch sữ tiến bộ khoa học từ 30 năm nay. Khoa học Việt Nam ở gần mốc nào , lảnh vực nào ?
1980 : Phi thuyền Voyager 1 vượt qua Sao thổ - Saturn
1981 :Virus computer đầu tiên được giải tỏa
1982 : Insulin do một vi khuẩn sửa đổi di truyền làm ra
1982 : Barney Clarke nhận một tim nhân tạo đầu tiên
1983 : PCR ( chìa khóa cho cách làm trình tự DNA ) được khám phá
1983 : Máy va đụng Collider Tevatron đến trên trực tuyến - online
1984 : Lỡ loét- Ulcers bao tử dược biết là do vi khuẩn Helicobacter pylori gây nên
1 985 : Khám phá ra Buckminster fullerene
1986 : Lò nguyên tử Chernobyl nung chảy - melts down
1986 ; Tìm ra các siêu dẫn - super conductors nhiệt độ cao
1987 : Ánh sáng Siêu sao - Super nova 1987 đến Trái Đất
1988 : “ Sâu bọ - Worm “ của Internet sổ lồng
1989 : Tuyên bố làm được dung hợp lạnh - cold fusion ( báo động sai lầm sau đó )
1 989 : Phi thuyền Voyager 2 vựợt quá Sao Hải Vương - Neptune là hành tinh cuối cùng chưa được thám hiểm
1990 : Phóng viễn vọng kính - telescope không gian Hubble
1990 : Pan nen liên Chánh Phủ về Thay đổi khí hậu nối kết phát thải công nghệ với “ hâm ấm mặt Trái Đất “
1991 : Khám phá các ống nanô - nanotubes carbon
1991 : Phi thuyền Galileo cống hiến cái nhìn đầu tiên về một sao nhỏ - asteroid
1992 : Tìm ra nhưng hành tinh quanh một pulsar ( nguồn phát sóng điện tử cho một sao neutron )
1993 : Sửa chữa các bộ phận quang học trên Hubble
1994 : Định lý cuối cùng của Fermat được giải quyết
1994 : FDA chấp thuận cà chua Flavr Savr, một cây trồng sửa đổi di truyền đầu tiên
1994 : Sao chổi Shoemaker - Levy 9 dụng mạnh vào Sao Mộc - Jupiter
1995 : Khám phá hạt ( tử ) quắc chóp - Top quark
1995 : Dò ra hành tinh quanh môt sao giống như Mặt trời
1996 : Làm tinh dòng cừu Dolly từ một con cừu trưởng thành
1996 : Các nhà khoa học tuyên bố có chứng cớ đời sống xưa cũ ở Hỏa Tinh
1997: Deep Blue thắng quán quân cờ tướng ( tây phương ) Garry Kasparov
1997 : DNA người cỗ đại Neanderthal được cách ly
1997 : Xe Sojourner rover khởi sự thám hiểm Hỏa tinh
1998 : Khám phá chất liệu đen
1 998 : Cách ly tế bào gốc người
1998 : Nghiên cứu chứng minh là nảo người trưởng thành làm tăng trưởng nhiều nơ ron mới
1999 : Virus sông West Nile xâm chiếm Hoa Kỳ
1 999 : Cấy bọng đái - bladder nuôi ở La bô vào chó
2000 : Bản thảo trình tự hệ gen người hoàn tất
2000 : Làm trình tự- sequencing thực vật - cây cỏ đầu tiên
2001 : Dẫn nhập Wikipedia
2001 : Các nhà thiên văn học đâm thủng những thời đại đen tối của vũ trụ
2001 : Tổng thống Bush giới hạn khảo cứu liên bang về tế bào gốc - stem cells
2002 : NASA ( Cơ quan không gian Hoa Kỳ ) dò ra nước đá ở Sao Hỏa
2002 : SARS đột phá , lưu hành khắp thế giới
2003 : Phi thuyền Con Thoi cháy tan khi trở lui về khí quyễn
2003 : Phi thuyền WMAP lập bản đồ vũ trụ thời tinh sương
2004 : Khám phá ra tộc dân cỗ xưa “ Hobbit Peopole” ở Inđônêxia
2004 : Phi thuyền SpaceShipOne thắng giải thưởng AnsariXPrice
2004 : Sóng Thần - Tsunami tàn phá Inđônêxia
2005 : Phi thuyền dò tìm Huygens probe đáp xuống Titan
2005 : Cấy Mặt Mày - Face transplant thực hiện lần đầu tiên
2005 : Eris, lớn hơn Sao Diêm Vương - Pluto tìm thấy là quay trên quỉ đạo xa hơn Sao Hải Vương - Neptune
2006 : Sao Diêm Vương bị hạ xuống thành “ hành tinh lùn - dwarf planet “
2007 : Mô mềm - soft tissue được trích từ xương khủng long T. rex
2007 : Tế bào da chuyễn hóa thành tế bào gốc
2008 : Máy Đụng chạm Hạt tử Lớn - Large Hadron Collider không chạy được khi mở máy
2008 : Các nhà khoa học giải mã được hệ gen voi tượng khổng lồ lông xù- whooly mammoth genome
2009 : Cúm heo đánh phá khắp thế giới
2009 : Ardi thế chỗ Lucy như thể là tổ tiên xưa nhất giống vật tựa người - humanoid
2010 : Hoàn tất trình tự của Neanderthal
2010 : Tạo ra vi khuẩn tổng hợp
(Chiếu theo nguyệt san Discovery số tháng 10 năm 2010 )
( Irvine , Nam Ca Li hoa Kỳ , ngày 18 tháng 9 năm 2010 )
Trở lại Trang Khoa học
