G S Tôn Thất Trình

Chánh phủ Trung Quốc có một mục đích: chiếm đoạt thị trường xe hơi chạy điện toàn cầu vào giữa thập niên 2010 , như đã bắt đầu lảnh chiếm xe gắn máy chạy điện. Trong số 47 công ty quốc doanh hay hợp doanh ở Trung Quốc, Công Ty BYD , ở thành phố Thẩm Quyến - Shenzhen tỉnh Quảng Đông , trên bờ sông Châu gần Hồng Kông, cho biết sẽ bán ở Hoa Kỳ xe e6 EV năm nay, gây ồn ào, sôi nổi nhất. Nhờ vừa nhận đầu tư trị giá 230 triệu đô la Mỹ của nhà đại tư bản Hoa Kỳ Warren Buffet, BYD mong muốn vượt mặt công ty Toyota, trở thành công ty sản xuất lớn nhất thế giới vào năm 2025. Hiện BYD có một đạo quân lao động là 30 000 công nhân, sống trong những phòng ngũ tập thể - dorm , cao ốc nhiều tầng ( nhắc lại Tháp cao ốc Bitexco Financial cao 269m ở thành phố Sài Gòn hiện có bề cao đứng thư 5 ỏ Đông Nam Á và Việt Nam sẽ có Tháp Landmark Tower, KeangMan Hà Nội cao 336m đứng hàng thứ ba Đông Nam Á ; hạng nhất vẫn còn là Tháp Đôi Petronas Twin Tower ỏ Mã-Lai- Á ) ) ở cư xá rộng 4 dặm Anh vuông, cố sức xây dựng mau lẹ công trình này.

Các công ty Nhật đã ngự trị ngành chế tạo bình điên - ắc quy ion lithium, kể từ khi hảng Sony thương mãi hóa kỷ thuật bình điện này năm 1991. Những công ty Nhật đang gia nhập Mitsubishi, Nissan và Toyota, tranh dành nhau dữ dội một chỗ đứng đẹp đẽ nhất ở ngành chế tạo ô tô chạy điện mới mẽ này. Không rỏ Việt Nam đã liên doanh vớ Nhật chế tạo bình điện ô tô ion lithium chưa ?

Ở Hàn Quốc ( Nam Hàn ) một chi nhánh Hoa Kỳ của công ty Nam Hàn LG Chem sẽ chế tạo bình điện loại này cho xe Chevy Volt của hảng GM .

Còn ở Hoa Kỳ, bộ Năng Lượng đã chi tiêu, năm 2009, 2.4 tỉ đô la Mỹ tung ra giúp ngành công nghệ bình điện ô tô chạy điện EV battery Hoa Kỳ . Sau đây là các hảng thắng cuộc :

- Hảng Johnson Controlls . Chung sức với hảng Pháp làm bình điện của Pháp là Saft, Johnson Controls xây dựng các bình điện ion lithium cho Mercedes, BMW, Ford, và các hảng khác. Bộ Năng lượng cấp không 299.2 triệu đô la cho một nhà máy mới ở thị trấn Holland, bang Michigan.

- Hệ thống A-123. Bộ cũng cấp không 249.1 triệu đô la Mỹ giúp một hảng tại vùng thành phố Boston, xây dựng một nhà máy tế bào gần thành phố Detroit. Nhà máy hy vọng sẽ cung cấp cho GM, Chrysler và nhiều công ty xe hơi khác.

- Dow Kokam. Hảng Dow Chemical liên doanh công ty hiểm nguy - joint venture, dành 161 triệu đô la lập một nhà máy chế tạo bình điện ion lithium mới ở bang Michigan

- Compact Power , nhận 151.4 triệu đô la xây cất một nhà máy khác ở bang Michigan, hầu cung cấp bình điện cho xe Chevy Volt.

- Enerdel , cung cấp cho Volvo và Think , sẽ dùng phần hùn 118.5 triệu đô la thiết lập một nhà máy thứ ba làm bình điện EV battery ở thành phố Indianapolis .

Cách đây 3 năm , ý tưởng các hảng chế tạo ô tô như Chevrolet hay Nissan bán ra những ô tô chạy bằng ion lithium, đã từ nực cười trở thành tin tức cũ kỷ. Cuối năm 2010, xe cắm điện vào - plug-in Chevy Volt và xe Leaf của Nissan hoàn toàn chạy điện đã xuất hiện , Những hảng chế tạo xe hơi, từ hảng Ford đến hảng Toyota, sẽ tiếp theo các năm 2011 và 2012 với các kiểu mẩu xe chạy điện riêng cho hảng. Lúc khởi thủy , cuộc cách mạng xe hơi( chạy ) điện tuồng như có vẽ không mấy gì là cách mạng cả: vài ngàn xe hơi rải rác nơi này nơi nọ. Tuy nhiên, khi các nhà chế tạo xe hơi và các hảng làm binh điện tiếp tục đẩy mạnh kỷ thuật tiến tới, bằng cách tăng thêm sản xuất và phát triển những phương cách uy vũ hơn tồn trữ điện và mã lực chạy xe, tương lai loại xe cắm điện ở tường sẽ tiếp tục sáng lạn hơn . Sau đây là cách làm bình điện ô tô, căn cứ theo tiến trình của hảng Enerde.

1- Trộn lẫn : các bình điện ion lithium, kỷ thuật trội hơn cả cho ô tô điện sắp tới, khi các thành phần tích cực của bình được phối hợp tạo ra một điện cực sệt - slurry electrode. Một chất hòa tan lỏng, một bột điện cực dạng carbon làm điện cực âm và một dạng oxide hay phosphate kim loại chứa lithium làm thành điện cực dương. Và một hóa chất làm dính nối kết được trộn vào một bột nhảo - paste trông tựa như chất trộn làm bột đã nhào công nghệ bánh hỏi nướng - dough - pizza Ý.

2- Lớp bọc. Máy phủ bọc, trông giống một máy in, sơn phủ chất sệt điện cực thành những tấm kim loại tráng mỏng - metal foil ( dùng đồng làm cực âm và aluminium - nhôm làm cực dương ).

3- Hong khô. Các tấm mới bọc, chạy qua một lò nung để hong khô ở nhiệt độ 200^o F (khoảng 94^o C ). Lò nung có thể là một lối cổ chai hẹp. Kích thước và tốc độ qui định tỉ lệ sản xuất.

4 - Làm dạng và làm sạch. Muốn làm bình điện hình chữ nhật vuông vức , “ lăng kính - prismatic “ , các máy chẻ những cuộn dài vật liệu điện cực thành những mảnh bìa giấy sách. Rồi ép chúng, chải sạch chúng và làm chân không chúng .

5- Đánh thành đống. Sử dụng một vật liệu phân chia lũng lỗ ( trông tựa như bao rác plastic trắng ) giữa chúng, các điện cực dương và âm sẽ ép kẹp nhau thành đống. Máy phân chia ngăn ngừa đoạn mạch - short circuiting, trong khi đó vẫn giúp các điện cực hoán chuyễn - trao đổi ions. Các đống sẽ đi vào các bọc plastic, sau đó được đổ đầy chất điện giải lỏng và hàn xi kín bằng chân không. Thành quả là một tế bào, khối xây dựng bình điện.

6- Hình thành. Sau khi sạc trước - pre-charging ( đổ vào đủ chất liệu hầu khởi đầu phản ứng hóa học ) tế bào được mở ra , cho thoát ra và hàn xi kín lại. Rồi sạc lại tế bào 60 % và để già đi 14 ngày.

7- Làm môđul và ráp gói lại . Bó các tế bào với nhau ( song song với cơ chế làm nguội và hâm nóng mạch điều khiển điện thế - voltage monitoring circuitry, và những hệ thống kiểm soát khác ) làm ra những môđul. Bó các môđul với nhau trong một hộp và quấn thêm dây mạch điêu khiển hầu làm thành một gói bình điện hoàn tất , nghĩa là một hộp cung cấp điện cho xe chạy .

( Irvine , Ca Li Hoa Kỳ, ngày 29 tháng 4/2010, chiếu theo Popular Science tháng 5/ 2010

Trở lại Trang KH&TH