Lên mạng ngày 23/7/2010
MỘT HIỂM HỌA MỚI
Cỏ dại Giant hogweed
Nguyễn Thượng Chánh, DVM
Từ những năm gần đây, báo chí Hoa Kỳ và Canada thường đề cập đến những tin tức liên quan đến hiểm hoạ của một loại cỏ dại có tên là Giant hogweed hay Berce du Caucase.
Tin mới nhất cho biết người ta đã tìm thấy cỏ dại nói trên tại một vài cánh rừng ven thủ đô Ottawa và ngay cả trong Parc d’Angrignon,(Montreal) vào những tuần lể đầu tháng 7, 2010 vừa qua.
Thật ra cỏ dại Giant hogweed đã xâm nhập vào Bắc Mỹ từ mấy chục năm nay rồi.
Toxic giant hogweed plant found in Angrignon Park. Can burn skin,cause blindness. The Gazette July 18,2010
Cỏ dại Giant hogweed là gì?
Description file for Giant hogweed
Ohio State Univ. Extension fact sheet. Giant hogweed
Giant hogweed là là một loài thực vật đa niên có tên khoa học là Heracleum mantegazzianum và có nguồn gốc từ các vùng núi Caucasus, thuộc miền Tây Nam Á Châu (Southwestern Asia).
Được du nhập vào Hoa Kỳ như một loài kiểng (ornamental plant) từ năm 1917. Sau đó vì nhận thấy sức tăng trưởng của loại thực vật nầy quá mạnh có hại cho sinh thái cũng như nó có chứa độc tính, nên chánh phủ Hoa kỳ đã quyết định liệt kê giant hogweed vào nhóm thực vật độc hại đến sức khỏe.
Giant hogweed phải cần từ 3-5 năm để trưởng thành và chỉ ra hoa duy nhất một lần trong đời mà thôi.
Tại Canada cỏ dại giant hogweed trổ hoa vào khoảng từ tháng 6 tới tháng 8.
Loại cây nầy có thể cao đến 5-6 mét.
Thân rỗng nhưng rắn chắc và có đường kính từ 5cm đến 10 cm, phần trên cao có nhiều đóm đỏ tía và nhiều lông trắng. Phía dưới gốc có có màu tím hơn và đặc hơn.
Lá rất to màu xanh đậm, rộng từ 1m đến1.5m, và có khuyết hình răng cưa. Mặt dưới của phiếm lá chứa nhiều lông, mặt trên trơn láng.
Hoa màu trắng nhưng cũng có thể hơi hồng hồng, kết chùm như cây dù rất đẹp mắt và có chứa cả chục ngàn hạt li ti, bay theo gió hoặc bám theo xe cộ để đến nhiễm những vùng đất mới.
Vì có sức tăng trưởng quá mạnh, nên cỏ dại giant hogweed có khuynh hướng xâm chiếm, lấn đất khiến các loài thực vật khác không thể mọc lên nổi.
Người ta thường thấy giant hogweed mọc ven sông, ven suối, trên những vùng đất hoang, ven rừng, hai bên lộ...
Sau khi ra hoa một lần thì cỏ dại chết đi. Hệ thống rễ của giant hogweed rất rộng nhưng không được sâu nên không đủ sức giữ đất như các loài thực vật bản xứ. Hiện tượng xói mòn đất dọc theo các bờ sông, bờ suối thưòng hay xãy ra khi cỏ dại giant hogweed chết.
Rất nguy hiểm nếu đụng vào mủ cỏ dại giant hogweed
Thân, lá và hoa giant hogweed có chứa một loại nhựa gồm có chất furocoumarins (psoralens) rất độc.Chính chất nầy làm cho da rất nhạy cảm với ánh sáng mặt trời. Khoa học gọi đây là hiện tượng cảm quang photosensibilization.
Để mủ chạm vào da, một hai ngày sau, da sẽ bị phản ứng trở nên đỏ, nóng rát, phồng lên thành những bóng nước blister, rất lâu hết, kéo dài cả tháng, thậm chí cả năm trời và có thể để lại những vết xẹo xậm màu.
Giant hogweed contains furocoumarins (psoralens), which make human skin hypersensitive to sunlight, causing cellular damage at the surface. They absorb long-wave ultraviolet light and become photodynamic (Cooper and Johnson 1984).
Nếu mủ văng mô mắt thì rất nguy hiểm, làm xót mắt, nặng thì bị mù loà luôn.
Không nên sử dụng các phần của cỏ dại giant hogweed đem phơi khô để làm trà dược thảo, rất nguy hiểm.
Thấy ở khắp nơi
Hầu như giant hogweed có mặt ở khắp mọi nơi.
Hoa Kỳ : Các tiểu bang Maine, New Hampshire , New York, Michigan, Pennsylvania, Massachusetts, Washington, Virginia, Oregon...
Canada: tỉnh bang British Columbia, Ontario, Quebec, Nova Scotia, New Brunswick. Prince Edward Island, New Foundland.. ...
Âu Châu: Anh , Pháp, Hòa Lan, Ý, Nga..
Tân Tây Lan và Úc Châu...
Loại trừ cỏ dại giant hogweed bằng cách nào?
Đi câu cá, đi pic nic trong park, đi dạo trong rừng nếu thấy hoa trắng rất đẹp hình cây dù, lá thật to có khứa răng cưa thì đừng đụng tới.
Muốn nhổ bỏ cỏ dại giant hogweed mọc trên đất, trong vườn của mình thì cần phải bận áo tay dài, quần dài, đội nón, đeo kính,đeo găng tay cẩn thận. Cắt hoa, cắt thân cây sát gốc, bứng cả gốc rễ. Bỏ tất cả vào bao plastic đựng rác, xịt thuốc diệt cỏ Glyphosate (Roundup) vào trong bao, buộc kín lại.
Tuyệt đối không được sử dụng cưa máy hay các dụng cụ cắt cỏ thông thường để cắt bỏ giant hogweed.
