Xuân Nhâm Thìn
MUA CHỮ ĐẦU NĂM
Năm nào cũng vậy, khi đi xem Hội Hoa Xuân ở vườn Tao Đàn, tôi thường ghé thăm gian hàng bán chữ, nói là gian hàng nhưng thật ra ở đây người ta bắt một dãy bàn, mỗi người ngồi một bàn để viết thư pháp, tùy theo ý muốn của khách du xuân, người viết sẽ viết lên các chữ theo kiểu thư pháp để giao cho khách và nhận một ít tiền theo thỏa thuận.
Ngày xưa người ta gọi mấy ông ngồi viết thư pháp là thầy Đồ, bây giờ người ta gọi là thư pháp gia. Thư pháp là môn nghệ thuật rất cao, đòi hỏi người viết phải có đủ cả tâm, nhẫn, trí, lực, nếu những ai bị cuốn hút vào vòng danh lợi, thì không thể thành công được. Viết thư pháp trước tiên cái tâm phải bình thản, không được nóng vội. tập trung dồn hết tinh thần lên ngọn bút, thế ngồi phải thư thái, ngay ngắn, hơi thở điều hòa, tay cầm bút phải gọn gàng, lỏng mà không rã rời, chặt mà không cứng đơ.
Cái khó nhất là phải nhập tâm, chữ mới có thần, mỗi nét chỉ viết một lần, không dậm tô, tỉa tót thì mới tự nhiên, nét bút phải có khí lực, chuyển vận tròn trịa, nhuần nhã, góc cạnh sắc sảo, rõ ràng, phóng khoáng, bay bướm mà không cẩu thả, cuồng nộ, cứng cáp, vững vàng mà không gò bó, thô kệch, hòa quyện mà không lấn lướt. Khi nhấn thì nặng như núi, khi điểm nhẹ tựa hoa rơi, khi uốn mềm như tơ liễu, viết chữ mà như vẽ tranh, thu cả cái khoáng đạt, hùng vĩ của trời cao biển rộng, thế thái nhân tình.
Khách du xuân thường đến để nhìn các bức vẽ sẳn hoặc mua những chữ như Chúc mừng năm mới, Phước lộc thọ, Mã đáo thành công v..v.Nếu là người am hiểu nghệ thuật thư pháp, điều trước tiên phải ngắm nhìn kỹ người viết, lựa người có dáng ngồi ung dung tự tại, ánh mắt sáng long lanh, đôi tay khoát hoạt của một trí sĩ nho nhã, chỉ lấy việc hành đạo làm lẽ sống mà xa vòng tục lụy. Sau đó phải biết chọn chữ gì mà trong năm ta quyết chí thực hiện (thường là các chữ NHẪN- LIÊM- ĐẠO …) và tùy ý nghĩa của chữ mà người viết sẽ chọn kiểu chữ để viết, làm sao thể hiện được cái đạo lý huyền diệu của chữ nghĩa, cái tao nhã của tao nhân mặc khách, là cái để rèn luyện cốt cách của người quân tử.
Mỗi chữ đều có ý nghĩa rất quan trọng, chẵng hạn như năm 2008 đội tuyển bóng đá nam của Việt Nam có ông HLV trưởng người Bồ Đào Nha Calisto, trước khi tranh vong chung kết AFF, do phải tìm đội hình thích hợp nhất, các giải đấu giao hữu đội của ông liên tiếp bị thất bại, lúc bấy giờ người hâm mộ, báo chí chê bai ông đủ điều, ông cố chịu đựng và tiếp tục thực hiện kế hoạch của mình. Đến khi vào giải đội của ông toàn thắng và đoạt chức vô địch, khi tổ chức lễ mừng công, báo Tuổi Trẻ đặt người viết tặng ông chữ NHẪN, chữ viết rất có hồn ông Calisto thật sự hài lòng, và ông cho đó là phần thưởng vô cùng quí giá.
Theo các bậc thâm nho, trưởng thượng trước đây khi bọn giặc Tàu điên cuồng xăm lấn nước ta. Bấy giờ có một vị tướng trẻ có tài viết thư pháp rất đẹp, lấy máu mình viết chữ SÁT lên cờ, thề giết giặc và chiến đấu rất dũng cảm, khiến bọn giặc chạy dài. Gió xuân đã lay động cành lá, nhìn nghệ nhân trổ tài viết thư pháp, tôi liên tưởng đến việc bọn bá quyền xăm chiếm biển Đông, mà nghĩ chắc con cháu bọn giặc hung tàn ngày trước, muốn thể hiện lại hình ảnh cạo trọc đầu- hóa trang- chui ống cống trốn chạy về nước của tổ tiên chúng ngày xưa.
Vào một ngày đầu Xuân khi đất trời bừng sáng, trong ánh nắng vừa lên, cơn gió thoảng đưa hương thanh khiết, tiếng chim líu lo trong những dòm chồi non xanh biếc. đứng nhìn bức tranh vẽ chữ ĐẠO, đạo làm người lòng dâng trào bao xúc cảm
Làm người, phải biết chọn đường
Đường vinh-đường nhục, tỏ tường-phân minh.
Angiang,đầu năm 2012
Dương văn Phương
